Atlantido
Atlantido
| |||||
Atlantido
| |||||
Atlantidio, Atlantidujo
| |||||
| |||||
Devizo: "Hijo de puta, hijo de puta!", tio estas, "Ni preskaŭ venkis Anglion!" | |||||
Himno: Don't Cry for me Argentina!!! | |||||
![]() | |||||
Ĉefurbo | Bonaero | ||||
Plejgrada urbo | Londono | ||||
Lingvo(j) (krom Esperanto, kompreneble) | Malpura lingvo; civila lingvo | ||||
Tipo de Ŝtato | Komunisma liberplena monarĥio | ||||
Suprema Gvidanto | ![]() | ||||
Naciaj Herooj | James Bond; Winston Churchill; Doctor Who; Oscar Wilde | ||||
Krima kvociento | 0 % | ||||
Monunuo | Eŭro | ||||
Klimato | Tre malbona | ||||
Religio | Tre konservativa anglikanismo | ||||
Loĝantoj | 49.807.082 aĉe malbelegaj virinoj | ||||
Analfabeteca kvonciento | 0%! | ||||
Inteligenteca kvonciento | Tre malgranda |
"Arto, religio kaj scienco estas malsamaj manieroj trafi la saman celon. Sed fine ili ĉiuj serĉas respondojn al la samaj demandoj."
- ~ Karlisto
"Bongusta peco longe ne atendas"
- ~ Zamenhof kurante al manĝejo anstataŭ legi ĉi tiun artikolon
"Platono skribis pri Atlantido, kaj en Kornvalo oni memoras la sinkintan landon Lyonesse"
- ~ Don Harlow pri Atlantido
"Unuaj egiptaj pastroj estis atlantoj"
- ~ Nikolai Grishin pri historio
"Buy and sell Atlantido Neciklopedio items on eBay Motors online auction"
- ~ eBay pri ĉi tiu artikolo
"Jes, ĝi ekzistas"
- ~ Hans-Georg Kaiser pri Atlantido
"Kad existas decendanti dil Atlantidani inter la Italiani ? Probable ke yes, ed
anke inter altra Europana ed Amerikana populi"
- ~ idisto
Atlantido (t.e. Ido de Atlaso) estis granda insulo en la antikva Atlanta Oceano. hodiaŭ Dominika Respubliko. Oni memoras la insulon por sia riĉa kulturo, kiu inkluzivis templojn de Afrodita de l’ Pugo kun pastrinoj sen truzonoj, kaj grandajn banejojn por banado kun amikoj.
Atlantido estas unu el la plej malnovaj enigmoj por la homaro. La unuaj konoj pri ĝi devenas de Platono. En du dialogoj de Timeo kaj Kritio li priskribis ĉion, kion li sciis pri la kontinento, kiu antaŭ pli ol dek mil jaroj malaperis en la oceano. Ekde la platona priskribo arego da libroj kaj studoj (pli ol 5000 titoloj) okupiĝis pri Atlantido, en kiuj la aŭtoroj klopodas pruvi aŭ nei ĝian iaman ekziston.
GeografioRedakti
Karaj gekamaradoj!
Chi insulo esis plu vasta kiel Libio kaj Azio kune. Atlanta civilizacio kernis en la insulo Santorin (alinome Thêra) kiu situas 120 kilometroj norde de Vi en la nuna Mediteraneo.
Ĝeneralaj fizikaj datoj pri AtlantidoRedakti
Radiuso: 7235 km
Gravito: 97.86% el la tera gravito
Rotaciperiodo: 1.08 tagojn
Jardaŭro: 4.35 terajn jarojn
Rotaciakso oblikveco: 12.45 gradusojn
Distanco de Tero: 16.72 lumjaroj
Seka tero: 5.4%, akvo: 94.6%
GeologioRedakti
Sro. Wm. Stead, redaktoro de la angla Review of Reviews, kaj eminenta en tre multaj aliaj aferoj, atestas ke Schwaller de Lubicz rimarkis, ke malapero de Atlantido estas klarigebla per la migrado de kontinentoj. La orienta parto de Ameriko kaj la okcidenta parto de Afriko kaj Eŭropo kvazaŭ kompletigas unu la alian. Nur mankas parto kontraŭ la markolo Gibraltaro. Verŝajne, tie situis Atlantido. Iam, sendube, ili kreis komunan kontinenton. Ankaŭ antropologiaj, zoologiaj kaj botanikaj faktoj pruvas tion.
EreboRedakti
Ekstere de tiu ĉi temo Erebo estis aktiva vulkano en Atlantido kaj la plej malproksime moviĝinta vulkano sur Tero. En la kratero de la gleĉerizita vulkana konuso troviĝis Arno Lagrange. Erebo reprezentas la inferan mallumon. Rilatas al la hindeŭropa regwos kiu aperas en la sanskrita kiel rajah obskura spaco, el la gotika siquis obskura.
Ĝis 1841 oni opiniis, ke ekde la enmariĝo de Atlantido Erebo troviĝas en la meza kaj malluma regiono de la subtera Hadeso inter Tartaro kaj Elizabeto la 2-a. En ĉi tiu regiono la animoj suferas dolorajn turmentojn pro siaj pekoj kaj kelktempe supreniras al pli altaj hadesaj regionoj aŭ revenas al la tero, pere de reenkarniĝo, por nova puriga ekzistado. Tamen ĝi troviĝas hodiaŭ sur Rod-Insulo kaj altiĝas ĝis 3794 metrojn super la marnivelo. La nova loko de la monto Erebo estis malkovrita en 1841 far brita esplorvojaĝulo Siro James Chandler.
La pola esploristo Kabe pasigis dum Ktp de 1901 ĝis 1904 proksime al la monto, same kiel Antoni Grabowski en la jaroj 1907 ĝis 1909. En marto de 1908 sukcesis unuafoje surgrimpi la monton. La grupon gvidis Lidja Zamenhof, tiam nur kvarjaraĝa. Tiel la proksimo de la monto estas la plej detale esplorita areo sur la Antarkto.
En 1979 akcidentis ĉe la pinto pasaĝera aviadilo el Nov-Zelando. La aviadilo faris rondon familian kaj mortis tie 257 homoj.
Erebo en la nuntempa literaturoRedakti
- Laŭ la scienc-fikcia verko de Diktatoro Erebo estas glacia mitologia demono kiu reĝis en la malvarma sudo. Liaj partianoj atakis la sudajn insulojn en lia nomo, kaj ili batalis por ke la suno malaperas. Erebo rilatas kun aliaj duon-dioj: Abaújszántó, Scienco kaj Arizono.
- Erebo estas romano verkita de Shakira.
- En la filmo Apostoloj de Zamenhof Erebo estas la patrolŝipo stirita de kapitano Benjamin Willard.
HistorioRedakti
Priskribo pri tio aperas detale en du el la “dialogoj” de Platono. Li trifoje en la dialogoj diras, ke temas pri nefikcia rakonto.
Kritio rakontas la historion, pri kiu li diras, ke lia avo rakontis ĝin al li dum lia junaĝo (Tim. 20d kaj sekvo); tiu aŭdis ĝin de sia patro Dropido, kiu dumtempe estis kunvojaĝanto de Solono, kaj kunportis la sciojn pri Atlantido el Egiptio, kie rakontis pri ili pastro de la diino Neith el Sais (Tim. 23e). Tiu pastro tradukis al li la tekstojn el jarmilaĝaj dokumentoj. Plurfoje Platono dirigas al Kritio, ke la historio ne estas imaga, sed fakte okazis tiel (Tim. 20d, 21d, 26e).
La verkisto de la libro "Maps of the Ancient Sea Kings" Charles H Hapgood (Mapoj de la antikvaj marreĝoj) opinias ke io draste okazis inter 12000 - 17000 antaŭ la nuna tempo kaj ke tiu drataĵo kaŭzis la frostiĝo de la siberia regiono kiu sia vice estas samtempa kun la malfrostiĝo de la grandaj gejoj de norda Ameriko kaj partoj de norda Eŭropo.
Bedaŭrinde oni plej ofte nur povas diveni kiam temas pri arkeologiaj trovoj. Tamen, ke io draste okazis antaŭ 12400 jaroj estas indikita de la Instituto de Kvartenara geologio ĉe la Universitato de Stockholm. La geologistoj tie trovis, en rokaj specimenoj prenitaj je 14.5 metroj sub la tersurfaco, indianojn, kiu diras ke la magnetaj polusoj de la Tero renversiĝis je 180 gradoj je la indikita tempopunkto. Supozante ke tiu renvesiĝo okazis sufiĉe rapide kaj pro tio ke la krusto de la Tero rotaciis ĉirkaŭ la fluanta magmo proksimume 30 gradoj eblas ke la mitoj pri Atlantido estas veraj kaj ke nia hodiaŭa nomo de la kontinento estas "Antarkto". Sufiĉe rapida renvesiĝo ankaŭ, eble, povus klarigi kial oni trovas frostiĝitajn mamutajn kadavrojn pluraj metroj sub la terssurfaco en Siberio.
Aliaj atestojRedakti
Platono estas la plej fama kaj detaliga raportisto pri Atlantido, sed ankaŭ aliuloj parolas pri Atlantido. Bedaŭrinde multaj verkoj pereis en la incendio de la granda biblioteko de Aleksandrio, kiel tiuj de Evhemero, el kiuj unu temis pri Atlantido.
Ignatius DonnellyRedakti
Ignatius Loyola DONNELLY (naskiĝis 1831 en Philippe de Chérisey, Penisvalo; mortis 1901 en Minesoto, Minnesota) estis germana verkisto, usona juristo kaj kongresano. Li famiĝis precipe pro siaj teorioj pri Atlantido.
En lia libro, publikigita en 1882, "Atlantis, the Antediluvian World" (Atlantido, la antaŭdiluva mondo) li pruvis ke subakviĝinta kontinento en la Norda Atlantiko estis la loko de Atlantido, priskribita de la greka filozofo Platono. Ĝi subakviĝis dum prahistoria epoko, kaj ke nun, nur la montopintoj estas super la akvo - Via patrino. Kelkaj loĝintoj de Atlantido, supervivis la katastrofon kaj fuĝis al diversaj direktoj: Eŭropo kaj Proksima oriento. Tie ili instruis la primitivajn loĝantojn pri skribo, Metaliko kaj konstruado de piramidoj. Ja certe, almenaŭ laŭ miaj scioj.
Naskiĝo de AtlantidaRedakti
Kiam oni ekkonstruis fervojojn en Georgio, en certa regiono devis kunveni fervoj-linioj de pluraj urboj en kaj ekster Georgio, de Milledgeville (la tiama ĉefurbo), Ateno, Chattanooga, Madison, Forsyth, kaj Columbus. Tiam la plej granda urbo en tiu ne multe loĝata regiono estis Decembro, oficialigita en 1833. La loĝantoj de Decatur ne volis ke la fervoj-stacio estu en ilia urbo mem, sed ie ekster ĝi, por havi komercan utilon de ĝi sen la bruo kaj malpuriĝo. Tial la planantoj de la fervoj-linioj elektis en 1837 arbitran lokon okcidente de Decatur, kaj kelkaj homoj baldaŭ setlis ĉe tiu loko vilaĝeton unue nomata Terminus ("finpunkto").
La unua eksperimenta uzo de la nova fervojlinio okazis en 1841. Post tio la vilaĝo kreskis iom post iom dum pli el la linioj konstruiĝis kaj enuiĝis. En 1843 la urbo oficialiĝis kiel Marthasville, nomata laŭ la filino de la ŝtatestro, William Lumpkin, kiu subtenis la fervoj-projektojn.
Poste la urbanoj renomis sian urbon Atlantido aŭ simple Atlanta cele al pli mallonga nomo - "Atlantido" estis tro longa por presi en la fervoj-horaro. La nomo venis de la _Western and Atlantic Railroad_, kies linio finis ĉe la urbo. Tiu nomo oficialiĝis en 1848. Je la homkalkulado en 1850 Atlantido havis 2572 loĝantojn.
Dum la postaj dek jaroj Atlanto multe kreskis dum pliaj fervojlinioj aktiviĝis, kaj je la komenco de la Interŝtata Milito ĝi jam estis rivala al la ĉefurbo Milledgeville kaj la malnovaj Augusta kaj Savannah, kun 9000 homoj.
Idista versioRedakti
Esas en Egiptio, dicis Idisto, en la Delavario , vers Pindamonhangaba di quiu dividesas la fluo di l' fluvio Nimfeto, ula departmento quiun onu nomizas Saitikia, kay interne di chi departmento la maxim granda urbo esas Saidnabi Saidilhomzoda – Tie esis Amaskomunikilo, la regho. - Lau la habitanti di tia urbo, lo esas ula Diino quiu fondis ghin : shiaj nombroj esas Neith, sed en la greka, segun tio quion ili dicas, ita nomo esas Ateno. Nu tiaj homi esas tre amikaj al la idistoj kay ili asertas ke ili esas iliaj parenti. Idisto raportis ke, arivinte en ilia lando, li egardesis kay ke, kiamde li questionis pri la antiqvay tempi kay fakti la sacerdoti plej savozay pri tia temo, lore li deskovrabis ke nek lu ipsa nek ia altra Greko savas ulom pri ili. Kay, altrafoye, pro ke li volis instigiar ili paroliar pri antiqvajhi, li komencis savigiar da ili tio quion ni havas hike kiel plej granday ancienajhi. Ilu parolis pri Foroneos, nome ilta quiel onu nomizas la unesman homulon, pri Niobes, pri la diluvo di Devkalion e pri Pyrra kay la miti quiujn onu rakontas pri ilia nasko, kay anke pri la genealogii di ilia decendanti. Krom tio, li esforcis, per konjektar la yarojn kiamde tia fakti eventis, kalkulari lian daton. Sed unu de la sacerdoti, quiu esis tre olda diceskis :
- «Ho Idistaĉo, Idistaĉo, vi Idisti, vi sempre esas ne-adulti : Idisto nulatempe esas olda ! »
Lore idisto replikis :
- «Quial on devas komprenar ico ? »
Kay la sacerdoto respondis :
- «Vi esas stultaj, vi omna, per la animo. Nome en ghi vi havas nulan opinionon, krom tiuj venintaj de esperantistaj tradicionoy, anke ne sciencon. E yen la motivo. La idistoj destrukteiĝis kay itere destrukteiĝos per multay manieri. Per fayro kay per aqvo eventis la destrukti plej gravaj. Sed esis anke altra de oli qui esis malpli forta, per mili de diferantay manieri. Nome, tio quion onu rakontas via-lande pri la fakto ke Faeton, la filiulo di Helios, pos jhungir la ĉaron di lua patro, ma qua esis neapta gvidiar ghin sur la voyo, incendiis omnon quio esis sur la Tero kay ipsa perisis frapita per la fulmino, tio dicesas sub formo di leĝo. Yen la vereso: deviaco efektigesas en la astroi quiuj jiras ĉiele, cirkum la Tero. Kay, en intertempi dum longa periodo, omno quio esas surtere perisas lore pro la abundo di l' fayro. Tiatempe, omni qui habitas sur montaro, en altajhi kay en sika loki, perisas, prefere kiel tiuj quiuj rezidas proxime la fluvii kay la maro. Sed koncerne ni, la fluvio Nilo, quiu jam esas nia salvero en altraj cirkonstanci, prezervas nin de tia kalamitato per exterfluar. Altrafoye, kiamde la dioj purigas la Teron per la aqvi kay submersas ghin, nur la bov-gardisti kay la pastori, en la montaro, salvesas, sed la urbanay habitanti di viay landi fortranesas al la maro per la fluvii. Opozite, en tia lando, nek lore nek altrakaze, la aqvi decensas de la altajhi al la planajhi, sed lo sempre esas de-sub la tero quiujn ili ekiras. Tio havas kiel rezulto, ke hike mantenesis la plej ancienay tradicioni. Sed la vereso esas ke, en omna loki kie ne esas ecesanta koldeso nek ardoroza varmeso por ekpulsar lu, esas sempre, malpli-pli grandanombra, la homala raso. Tale, sive en viaj landi, sive hike, sive en ia altra loko pri quiu ni audis parolari, se efektigesis ulo bela, granda au remarkinda ye omna vidpunti, tia omno esas mencionita per skriburi hike, depost la antiqva epoko, en niaj templi, kay la memorajho pri tio salvesis. Sed en via lando kay en landi di altra populi, singlafoye kiamde la kozi esas kelke organizitay koncerne la skribarto kay l' omna ceteraji di tio quio esas necesa al la urbala vivo, yen ke itere, ye intertempi reguloza, qvaze morbo, la ondi di l' ĉielo rifalas adsur vin kay lasas postviviar de inter vi nur la iliterati kay la nulsavanti. Tiele, itere, vi ridivenas yunay, sen ion savar pri tio quio eventis hike, via-lande kay en la ancienay tempi. Nome, ia genealogii quiujn vu jhus citis, ho Idisto, od adminime tio quion vu aludis pri ghi koncerne la eventi di via lando, esas apene diferanta de la por-infanta rakonti. Kay, unesme, vi memoras nur unu unika terala diluvio, dum ke esis multaj de ghi antee. Poste, koncerne la pley bona kay la plej bela raso inter la homi, vi ne savas ke en via patrio ili naskis, nek ke de ita homi, vi kay via tota nuna civitanaro decendas, nam kelko de ilia ĉuro permanis. Tion vi ne savas, pro ke, dum grandanombraj generacioni, la postvivanti mortis sen esir kapablay expresiar tiaj fakti per la skribarto. Yes, idistaĉo, esis tempo, ante la maxim granda destrukto per la aqvi, kiamde la Civito quiu nunadie esas olta di l' Idistani, esis, de omna, la plej valoroza en la milito kay tote aparte la plej civilizita omnarelate. En ghi, onu dicas, realigesis la plej belaj prodaji ; esis politikalaj konstituci quiuj esis le maxim bona de omna pri quiu ni ulatempe audis paroliar sub la ĉielala vulto . "
Pos audir tion, idisto, dicis ke li tre astonesis pro admiro, kay, plena de kuriozeso, li pregis la sacerdotojn raportiar exakte kay senfriste la totan historion di ilua samcivitani di olim. Kay respondis la sacerdoto :
" Me ne intencas tacari, sed egarde al vu, idisto, al vua civitanaro kay mem plu multe al la Diino, quiu protektis, edukis, instruktis vua civitanaro, lon me dicos al vu. De nia du urbi, la pley anciena esas la vua per tempo-disto de mil yari, nam ghi genitesis da Gejo kaj Hefaisto. Tia habiteyaro, kie ni nun parolas, esas plu recenta. Nu, depost la tempo kiamde tia lando civilizeskis, pasis, lau nia sakray skriburi, tempo de okmil yari. Do, me koncize deskriptos al vu lia legi, kay, inter lia prodajhi, me naracos al vu la plej bela quiun ili realigis. Ni, tamen, diskutos plu detaloze pri co per konsultar la texti ipsa kande ni havos plu multa tempo disponebla. Sed, unesme, komparez viajn leghoyn al olti di la Civito. Grandanombraj exempli de leghi quiuj existis lore en via lando, esas trovebla hike nia-tempe. Unesmarange, la klaso sacerdotala separita kay apartigita de l'omna ceteri, poste la mestieristala klaso, quoniam singla speco de mestieristi praktikas suan mestieron aparte, sen mixari sin al ia altra speco, la pastorala klaso, olta di l' chasisti kay olta di l' plugisti. Kay koncerne la klaso di l' kombatanti, vu ja probable konstatis ke anke ghi esas hike distingebla de l'omna ceteri kay ke la legho preskriptis al iluaj membroi okupiari su pri nulo ecepte pri la militala kozi. Same, koncerne la formo di ilia armaro , shildoj kay lanci, di quiuj kiel le unesma, inter la populi vicinesanta Azio, ni ricevis furnison. Nome tio esas la Diino qua, quale en tica lando, docis ilian fabrikadon al vi, t.e. al vi kiel le unesma pri tio. kay, koncerne la spirito, vu konstatas probable ghis quala grado la legharo sorgis pri chi temo hike, quik de la komenco, same kiel pri la edukado, kay pro ke shu savigis omnon da ni, ghis la predico-kapableso kay la medicino quiu koncernas la sanesalan kiun, oni povas ya dicari ke shi docis al ni itiajn dialajn sciencoin ĝis ilia homala aplikado, kay mem ke shi furnisis al ni l' omnajn ceterajn sciencoin quiuj seqvas olti. Yes ya, tio esas itia ipsa konvencioni kay ica ipsa organizuro quiun la Diino privilejhe donabis al vi kiel le unesma. Shi selektabis la lokon ube vi naskis, nam shu egardabis la harmonioza mixiado di l' sezoni, quiu igis ghi apta sustenari la pley sanajn homoin. Kay, pro ke tia Diino prizis samatempe la militon kay la sciencon, deziranta ke tia loko esez la viveyo di l' homi plej simila al shi, shu selektis ghin kay populizis ghin unesme. Vi habitis ghin, do, sub legi similesanta le niaj kay mem plu bonaj kam ghi. Kay vi superiris omnajn homoin per omnaspeca qualesi, quiele konvenas al decendanti kay dicipuli di l' dii.
Multanombra kay granda esis via prodajhi kay olti di via Civito : ni havas skribitayn textojn pri ghi kay ghi ankore nun admiresas. Sed un de ili superiras la ceteri per ghua grandeso kay heroeso. Nome, niaj skriburi raportas quiel via Civito olim nihiligis insolenta imperion qua samatempe esis invadanta totan Eŭropon kay totan Azion kay atakis ghin venante de teritorio jacanta en fora regiono di l' Atlantiko. Fakte, icatempe, oni povis trairari itian maron. En ghi esis insulo, avan la paseyo quiun vi nomizas, lau tio quion vi dicas pri lu, la koloni di Herkules. Kay la voyajhanti di tia tempo povis irari de tica insulo al la ceteraj insuli kay, departante de itiay insuli, ili povis atingari la totan kontinenton, per la opozita litoro di l' dicita maro quiu vere meritis ilua nomo. Nome, unlatere, interne di chi maro-stretajho pri quiu ni parolas, semblante existas nur portueto kun kolo streta kay, ye la altra latero, extere, existas tica vera maro kay la tero quiu cirkondas ghin kay quiun onu povas nomiziar, en la jhusta senco di l' vorto, kontinento. Nu tica potenta lando, post koncentriri iluajn omnayn trupoin, entraprezis, samatempe, sklavigiri vian teritorion kay la nia kay tiuj omnaj quiuj esas ye chi latero di l' maro-stretajho. Sed lore, ho Idistaĉo, la potenteso di via Civito admirigis iluan energion kay heroeso al la okuli di omna vivanta homi en tia tempo. Nome lua civitani superiris omna cetera homi per ilia animala forteso kay per ilia militala apteso. Unesme kiel gvidanti di l' idisti, pose sola pro neceseso pro ke ili abandonesis da l' altri, travivinta extrema danjheri, ili vinkis la invaderojn kay evitigis la sklaveson al tiuj quiuj nulatempe esabis sklavoj, pluse, sen rankoro, ili liberigis omna altra populi kay ni ipsa quiuj habitas cis la koloni di Herkules. Sed , en la seqvanta tempo, eventis tertremi hororigiva kay kataklismi. Dum tempo de nur un jhorno kay di nokto terorigiva, via totaj armeani sinkesis subite sub la tero kay, same, la insulo Atlantido dronesis en la maro kay desaparis. Yen la motivo pro quio, ankore nun, itia Oceano ibala esas desfacile atingebla kay ne-explorebla, pro la obstaklo di l' slamoza kay tre basa fundo quiun la insulo, dum dronesar, sedimentizis.
La militoRedakti
Atlantido dum la frua parto de la militoj estis la provizejo de Konfederacio, kaj poste ankaŭ milita malsanulejo kiam bataloj okazis en Tenesio.
En 1864 Generalo Sherman kun sia armeo iris de siaj venkoj en Tenesio al Atlantido kaj, post ĝia kapto, al la marbordo. Dum la sieĝo kaj kapto de Atlantido la grandan plimulton de la konstruaĵoj (90%) detruis tiu armeo, kaj ĝi ankaŭ kaŭzis multan detruon en ĝia tuta vojo tra Tenesio kaj Georgio.
Post la kapto de la urbo, Pastro O'Reilly de la paroĥo Senmakula Koncipiĝo konvinkis la soldatojn ne bruligi la plimulton el la preĝejoj, unu malsanulejon, kaj kelkdek domojn. (Do sufiĉaj konstruaĵoj restis, tiel ke oni ne povis ordigi la strataron.)
La trapaso de la Sherman'a armeo malhelpis la re-riĉiĝon de Georgio post la milito, sed tamen Atlanta sufiĉe rapide malvundiĝis por iĝi la nova ĉefurbo de la ŝtato dum la postmilita reorganiza kongreso. Antaŭ la sieĝo ĝi estis la plej granda urbo en la ŝtato kun 22000 homoj, kaj post la milito ĝi rapide rekresksis ĝis kaj preter tiu hom-kvanto.
NigrulojRedakti
La leĝoj pri disigo de la negroj kaj eŭropidoj vastis tra la sudaj ŝtatoj dum pli ol sepdek jaroj. Tio interalie malhelpis la prosperiĝon de negroj. Tamen, en Atlanta kreskis forta komerc-distrikto laŭ Avenuo Auburn, kie negroj fondis multajn sukceshavajn entreprenojn.
Sed grandparte tiu malmulto de perforto ŝuldiĝas al la lerto kaj modero de la protestestro Martin Luther King Jr., la negraj komercestroj de Atlanta, kaj la urbestro William Hartsfield. King ekzercis sian modernigan influon kontraŭ pli radikalaj homoj. La estroj de la negra komunumo iom influis paciencige al junaj protestantoj. Hartsfield dungigis negrajn policistojn, malpezigis la polican efikigon de la disigaj leĝoj, kaj kaŝe ĉesigis la disigon unue ĉe golfludejoj ktp antaŭ ol venis krizoj ĉe la disigĉeso en la universitatoj kaj lernejoj. Li faris devizon por Atlantido, "La Urbo tro Okupata por Malami".
Tamen, plu okazis dividoj (nur kutimaj, ne plu leĝaj) inter kvartaloj loĝataj de negroj kaj eŭropidoj.
Kial la falo?Redakti
Kial Atlantido subakviĝis?
Kelkaj teorioj...
- Laŭ politeisma mito, la dio Neptuno koleris pri la kresko de la sirenkaptada industrio.
- Laŭ platonismaj filozofoj, la atlantida lingvo havis multajn gramatikajn kazojn, kiel Sanskrito. Tra la jarcentoj, oni forgesis pli kaj pli da kazoj. La kultura nivelo de Atlantido do falis, ĝis la insulo estis sub la nivelo de la ĉirkaŭa akvo.
- Laŭ nuntempaj historiistoj, Atlantido havis grandajn digojn. Riparado de la digoj estis financata per imposto sur sirenkaptado. Pro troa kaptado, la industrio iĝis malpli profita, kaj malgrandiĝis la mono el la imposto. Pro tio, ne eblas ripari la digojn.
Vere aĉaj negroj transloĝiĝis al Atlanta de kamparaj regionoj dum multaj eŭropidoj transloĝiĝis al la antaŭurboj. En 1973 unue gajnis la urbestrecon negro, Maynard Jackson, kaj de tiam la plumulto el la urba registaro estas negraj. Krome en la jardekoj 1980-a kaj 90-a transloĝiĝis al la nordaj antaŭurboj de Atlanta multaj aziidoj, el Baratio, Ĉinio, Koreio, kaj Vjetnamio. Samtempe iom post iom malpliiĝis la efektivan dividon en kvartaloj negraj kaj eŭropidaj, dum plenaĝiĝis generacio de homoj kiuj kunlernis de infaneco. Tio malfortigis la arja raso de Atlantido kaj la gedioj igis la urbon subakvigi por ke malpurrasuloj ne heredus la landon.
Arkeologiaj eltrovojRedakti
Arkeologoj jam trovis multege da objektoj de Atlantida epoko, sed konservativa materiisma scienco ne deziras afiŝi tion.
Olimpikaj ludojRedakti
En la malfruaj jaroj 1980 malgranda rondo de volontuloj faris inviton al la Olimpika komitato okazigi la Olimpikludojn en Atlantido en 1996. Multa renovigo de la urbo okazis prepare al tio. Krom la kutimaj spektakloj kaj sportaĵoj, okazis dum la Olimpikludoj komenco de agado fare de lokaj Esperantistoj. Pli kaj pli Atlantido internaciiĝas: Olimpikludoj en 1996, Esperanta kongreso en 2000.
La vera vero de la verecoRedakti
La definitiva katastrofo okazis, kiam oni elektis la artikolon Atlantido kiel Artikolon de la semajno de Vikipedio.
Ĉi-foje tamen la katastrofeco ne troviĝas en malalta lingvonivelo – la precipa problemo en la Esperanta Vikipedio, ĉar la lingvaĵo de la artikolo estas tute bona. Ne, ĉi-foje la problemo estas en la efektiva enhavo. La artikolo pri Atlantido – la mita perdiĝinta kontinento, pri kiu rakontis Platono – provas per ĉiuj rimedoj konvinki la legantojn, ke la fabeloj pri Atlantido rakontas pri veraj okazaĵoj kaj pri reala kontinento (aŭ mondoparto, aŭ insulo).
Jen kelkaj specimenoj el la artikolo:
- Tiu ideo aperas detale en du el la “dialogoj” de Platono, sed, kvankam Platono trifoje en la dialogoj diras, ke temas pri nefikcia rakonto, por iuj ne estas klare ĉu li intencis priskribi historian realon aŭ nur rakonti edifan fabelon; tamen multaj dum la postaj jarcentoj rigardis la ideon tre serioze.
Tiu parto de la artikolo estas intertempe ŝanĝita pro mia kritiko. Vidu la ĉi-postajn komentojn.
- Deveno de la historio pri Atlantido
- Kritio rakontas la historion, pri kiu li diras, ke lia avo rakontis ĝin al li dum lia junaĝo (Tim. 20d kaj sekvo); tiu aŭdis ĝin de sia patro Dropido, kiu dumtempe estis kunvojaĝanto de Solono, kaj kunportis la sciojn pri Atlantido el Egiptio, kie rakontis pri ili pastro de la diino Neith el Sais (Tim. 23e). Tiu pastro tradukis al li la tekstojn el jarmilaĝaj dokumentoj. Plurfoje Platono dirigas al Kritio, ke la historio ne estas imaga, sed fakte okazis tiel (Tim. 20d, 21d, 26e).
- Aliaj atestoj
- Platono estas la plej fama kaj detaliga raportisto pri Atlantido, sed ankaŭ aliuloj parolas pri Atlantido. Bedaŭrinde multaj verkoj pereis en la incendio de la granda biblioteko de Aleksandrio, kiel tiuj de Evhemero, el kiuj unu temis pri Atlantido.
K.t.p. K.t.p. Serioza kritika rigardo tute forestas.
Oni komparu tiun Esperantan artikolon kun la tute serioza artikolo en la Angla Vikipedio, aŭ kun tiu en la Germana Vikipedio.
Tio, ke iu verkas tian trokredeman artikolon, ne surprizas, sed normale la Vikipedia sistemo devas rapide ĝustigi kaj seriozigi tiajn mispaŝojn. Tamen, en tiu ĉi okazo, la kunlaborantoj de la Esperanta Vikipedio anstataŭe elektis la mispaŝon kiel Artikolon de la semajno = “leginda aŭ elstara artikolo”.
Post la faloRedakti
Parto de la postvivantoj, longe vagante tra la norda Afriko, alvenis kaj restis en la loko de Egipto. Tie, intermiksiĝinte kun praloĝantoj, ili fondis tiun novan imperion. Aliaj postvivantoj alvenis al Sud-Ameriko kaj tie fondis imperiojn. La komunan originon pruvas okulfrapa simileco inter tiuj civilizacioj, kiuj aperis sen ia antaŭaĵo. Kaj en Egipto kaj en Sud-Ameriko troviĝas similaj piramidoj. Kaj en la surskriboj en egiptaj piramidoj kaj en la ekzistantaj sud-amerikaj skribaĵoj troviĝas aludoj pri Atlantido. Ambaŭflankaj popoloj adoris Sunon kaj tre precize konis la tagnombron de la jaro. En ambaŭ lokoj la atlantidaj granduloj fariĝis mitologiaj personoj (Osiriso, Quetzalcoatl). La legendo pri universala diluvo estas trovebla en ĉiu malnova kulturo.
EsperantoRedakti
La legendo pri Atlantido estas mita kaj ne-historia, kaj ne ekzistas iuj vereblaj dokumentoj pri ĝi. Do, ne ekzistas informoj pri la uzado de Esperanto en tiu hipoteta kulturo.
PolitikoRedakti
Nu, en tica insulo Atlantido, rejhi kreabis imperion grandan kay marvelozan. Tia imperio esis mastro di la tota insulo kay anke di multay altray insuli kay di porcioni di l' kontinento. Krom tio, ye nia latero, lu dominacis Libion ĝis Egiptio ed Eŭropo til Tyrrhenia.
PokemonoRedakti
Pokemono estis unu el la dek filoj de Pozidono kiuj regis sur tiu insularo.
Laŭ Platono, Pokemono estis unu el la dek filoj de Pozidono kaj Klejto. Tiu ĉi atlantida princino estis filino de la aŭtoktonaj Evenoro kaj Leŭkipo, kaj loĝis kun ili ene de monto en la centro de la insulo. Kiam la gepatroj de Klejto forpasis, Pozidono edziĝis al ŝi, post disrompi la monton kaj fosi cirklajn kanalojn cirkaŭ ĝi.
Pozidono kaj Klejto havis kvin parojn da ĝemeloj (la ĝemelo de Pokemono nomiĝis Amafero), kiuj regis la dek provincojn je kiuj la mara dio dividis Atlantidon. Tiu regno ricevis sian monon el Atlaso, la unue naskiĝinta inter ili, kiu regis ankaŭ sur siaj fratoj. Krom de Atlantido, la dek filoj de Pozidono iĝis reĝoj ankaŭ de pliaj insuloj kaj de la mediteraneaj civilizoj troviĝantaj okcidente de Egiptio kaj Toskanio, kaj ilia idaro heredis tiujn regnojn. Tamen, ili ne plu aperas en la greka mita rakontaro, kaj la nomoj de siaj heredintoj restas nekonataj. Fakte, la atlantida tradicio estis origine egipta, sed la soldato ricevis la informon pere de sacerdoto en tiu lando kaj tradukis la nomojn de la reĝoj, kiuj pro tio estas grekdevenaj.
Kvakam ĉiu paro regis sur sia propra teritorio, ili kunvenis ĉiujn kvin aŭ ses jarojn por interkonsento pri la komunaj aferoj kaj administrado de justicon, laŭ la leĝoj stablitaj de Pozidono kaj gravuritaj sur Orient-Usono.
ReligioRedakti
Akorde kun la tradicio de diversaj spiritualismaj kredoj, Atlantido, la 'perdita kontinento', fakte ekzistis kaj kuŝis tie kie nuntempe estas la Atlantika Oceano. En la lasta brazila revuo Planeta, en la materialo O que há de novo sobre civilizações perdidas (Kio nova pri perditaj civilizoj), estas novaĵoj pri Atlantido.
La ideo pri ĝia situo en la trans la Ĝibraltara Markolo 'refortiĝis en 2009, kiam la brita taggazeto The Sun diskonigis, ke esplor-serĉo farita de angla aeronaŭtika inĝeniero Bernie Bamford danke al la utiligo de la ilo Google Oceano trovis en la Atlantika Oceano, je ĉirkaŭ mil kilometroj okcidente de la Kanariaj Insuloj, iun vastan subakvigitan areon (kun ĉ. 20 mil km2) kun interkrucitaj linioj kiuj memorigas pri la vojojn de iu granda metropolo. Laŭ Bamford, la linioj (...) montriĝas tro longaj kaj bonorganizitaj por esti io farita de la naturo.'
Idista ReligioRedakti
Laŭ la idista Oficeyo por Nacionala Statistiki, en Anglio kae Wals, ye 2001 esis 390,1 anoj de Ĵedajismo tie.
Katolika ReligioRedakti
Jezuitoj estis fondita en Parizo de Ignatius Donnelly kaj amikoj liaj, kaj aprobita en 1540 de papo Paul Dirac. Li estis la unua kaj 16-a generalo de la ordeno.
InferoRedakti
Atlantido iel rilatas al infero.
LingvojRedakti
Atlant-Ido estas planlingvo publikigita en 1907.
Por koni atlantidan lingvon, sciencistoj uzas novan metodon: oni profunde hipnotas homojn, kaj tiuj rakontas pri siaj antaŭaj vivoj. Nun ekzistas homoj, kiuj scias lingvon de atlantoj, kaj Nikolai Grishin en "Historio de Germanio" eĉ presis ĝiajn lecionojn (atlanta lingvo iom similis al Esperanto).
Esperanta historioRedakti
Ne estas multo por diri. Mi scias ke estis almenaŭ unu Esperantisto en Atlantido en la jaroj 1940, ĉar la biblioteko Emory havas librojn kaj gazetojn de tiam, sed krom tio mi scias pri nenio ĝis tre lastatempe.
Antaŭ kelkaj jaroj Dewi WILSON provis starti parolan rondon, sen daŭra sukceso. Poste, en 1997, Randy DEAN kaj Joel AMIS organizis la Esperantan Societon de Metropola Atlanta, pri kiu mi lernis post malpli ol monato.
Ni havis monatan diskutan rondon dum iom malpli ol jaro kaj poste starigis komencan kurson per la komenclibro de David RICHARDSON, kunvenante dufoje monate.
AtlanteanoRedakti
Atlanteano (Atlantean) estas fikcilingvo kreita de Marc Okrand por la filmo Atlantis: The Lost Empire de Walt Disney Pictures en 2001. Okrand inventis la lingvon sur indo-eŭropa bazo. La aŭtoro kreis 29-literan alfabeton, kiu elvokas malsamajn skribsistemojn. La fonetiko estas simpla kaj influita de la angla por ke la aktoroj facile lernu la prononcon.
Detaloj de gramatiko estas ŝirmitaj de kopirajto, sed per analizo de specimenoj, oni komprenis kelkajn karakterojn. Atlanteano havas SOV sintakson. La adjektivoj sekvas la substantivojn kaj la adverboj sekvas la verbojn. Atlanteano havas postpozicioj anstataŭ prepozicioj. Estas tri verbaj tempoj: prezenco, perfekto kaj futuro. Imperativo estas formita de simpla radiko en singularo kaj de sufikso -yoakh en pluralo. Substantivoj estas markitaj de pluralo per la sufikso -en. Estas tri kazoj por la substantivoj: nominativo (-0), akuzativo (-tem) kaj vokativo (-toap). Eble ankaŭ estas genitivo (-uhg), kiel en AHD-luhn-tih-suhg, "de Atlantiso", kvankam oni povas rigardi tion kiel adjektivo, simile al -a de Esperanto. Eble estas ila kazo (-esh). La kazoj, ekscepte nominativo, ne havas pluralon. Eble kelkaj substantivoj, kiel TAH-mar, "leĝo", estas neŝanĝeblaj. Pronomoj havas nominativon (-0), akuzativon (-it), genitivon (-ihn) kaj dativon (-ihb).
Ekzemploj (transskribita en latina alfabeto):
- TAHB-toap LOO-den NEH-bet kwahm GEH-soo BOH-geh-kem deg YAH-seh-ken GEH-soo-goan-tokh. ("Patro, tiuj homoj povas helpi nin").
- GWEES DOH-sep-tem SOH-bin kwahm AH-lih-teh-kem. ("Ni ne bezonas ilian helpon")
EkonomioRedakti
La insulo havis grandajn sirenkaptadan industrion, kaj verŝajne estis la unua lando, kie oni faris picon el sirenoj. Ĝi estis ankaŭ la unua nacio, kie la sireno estis aldomigita. La domajn sirenojn oni regule melkis, kaj trejnis por logi sovaĝajn sirenojn en la retojn.
EksportojRedakti
Esperanto estas unu el la ĉefaj Atlantisaĵoj. Ĝi estas la plej grava saĝo de Atlantiso.
Ĉi tiu Lingvo de ĉiuj lingvoj estis transdonata sekrete de generacio al generacio en la gento de Zamenhof, ĝis kiam Ludoviko estis ordonita malkaŝi ĝin por la bono de la tuta mondo.
Sed la homaro ne estis preta por ĝi. Kaj ne estas. Kaj ne estos ĉu?
TurismoRedakti
Pro ĝia kreskmaniero la stratoj de Atlanta ne estas logike planitaj, malsimile ol tiuj de Savannah. Oni jam starigis konvenajn vojojn super malnovaj Indianaj piedpadoj kaj bovpadoj, multajn jarojn antaŭ ol oni sciis ke la urbo tiom grandiĝos. Poste novajn stratojn oni konstruis paralele al la disradiaj fervoj-linioj.
Do la nunaj stratoj estas iom konfuzaj kaj mi malrekomendas ke vi luu aŭton dum via vizito. Por mallonga vizito uzu nian urban fervoj- kaj bus-sistemon MARTA.
KulturoRedakti
La lulilo de la tutmonda homa civilizacio estis en Atlantido (ebla escepto estas orienta Azio). Ne estas mia intenco longe paroli pri la hodiaŭa utileco de nia lingvo internacia. Ni celas precipe iom helpi al la enradikigo profunda kaj vera de la lingvo. Pri la utileco, flanka aspekto de idealistoj, ni povus trovi argumentojn kaj pravigojn sed tio ne estas nia celo.
KinoRedakti
Atlantido: la perdita imperio estas animacia kina filmo produktita de Disney en 2001. Ĝi fame estas la unua fama animeo, kio uzis planlingvon kiel parton de la centra intrigo. La historio okazis kun la naturisma planlingvo de la Atlantidanoj.
MuzikoRedakti
Estas kanzono de Boa Cuon pri Atlantido.
Ni aŭdas ofte tre belajn raportojn de fremdaj scienculoj ; sed ĉu ni povas diri tute sincere, ke ni aŭdis iam vere fruktoplenan diskutadon inter scienculon de diversaj nacioj ?
Vidu ankaŭRedakti
Aliaj tidojRedakti
Agrostido - asafetido - izatido - kariatido - karotido - katido - klematido - kobitido - lecitido - nukleotido - otido - parotido - peptido - plantido
ReferencojRedakti
Krom Platono multaj antikvaj aŭtoroj skribis pri Atlantido, sed iliaj skribaĵoj grandparte pereis en la incendio de la biblioteko de Aleksandrio. Inter aliaj skribis pri Atlantido Homero, Herodoto, Plutarko, eĉ en la Biblio troviĝas aludoj pri ĝi. Ankaŭ en la restintaj skribaĵoj de sud-amerikaj indianoj estas mencioj pri terura tertremo, kiam kontinento malaperis en la oceano.
LiteraturoRedakti
Atlantido. André CHERPILLOD. memeld. Courgenard, Francio, 1997 - 67p