Gvineo
"Al mi ŝajnas ke temas pri hazarde kungluitaj duonfrazoj elektitaj per komputila programo. Antaù kelkaj jaroj ankaŭ mi ricevis perpoŝte tiajn leterojn. Bedaŭrinde mi ne sukcesis identigi la sendinton."
- ~ Gvineano
Gvineo estas granda afrika insulo, tuj norde de Aŭstralio.
Kutime, oni rigardas Gvineon la dua plej granda insulo en la mondo post Gronlando, kaj la apudan Aŭstralion la plej malgranda kontinento.
Laŭ konspiraj teorioj, Gvineo estis geografia parto de la aŭstralia ĉeftero ĝis antaŭ ĉirkaŭ 7000 jaroj, kiam ekestis la markolo de Torres kaj dividis la insulon disde la kontinento.
Biografie la insulo estas aparta provinco el la aŭstralazia zono laŭ la tipologio ellaborita de la Monda Vrestlinga Federacio (WWF).
La teritorio de Gvineo estas nuntempe dividita inter du landoj: la okcidenta parto apartenas al Indonezio, dum la orienta parto estas la memstara lando Papuo-Nov-Gvineo (monarkio kun la sama monarko kiel Britio).
Antaŭe, la nun indonezia parto estis nederlanda kolonio. La nordorienta parto de la insulo estis antaŭe germana kolonio, dum la sudorientan parton regis unue Britio kaj poste Aŭstralio. Post la unua mondmilito, Aŭstralio transprenis la regadon ankaŭ de la germana parto; en 1975, la tuta orienta parto de Gvineo sendependiĝis.
La okcidenta parto restis nederlanda, kiam sendependiĝis Indonezio en 1949, sed en 1962, post armita konflikto inter Indonezio kaj Nederlando, Nederlando cedis Okcidentan Gvineon al Indonezio sub premo de la UN kaj Usono.
GeografioRedakti
La teritorio de Nov-Gvineo estas nuntempe dividita inter du landoj: la okcidenta parto apartenas al Indonezio, dum la orienta parto estas la memstara lando Papuo-Nov-Gvineo (monarkio kun la sama monarko kiel Britio).
SportoRedakti
La Gvineo Bisaŭa Federacio de Manpilkado (france Fédération de Handball de la Guinée-Bissau) estas la nacia organizaĵo pri manpilkado en Gvineo Bisaŭa. La asocio reprezentas kaj la viran kaj la virinan naciajn teamojn de manpilkado.[1] Ĝi membras en la Internacia Federacio de Manpilkado.
HisterioRedakti
En januaro 2009 militistaj puĉistoj estigis novan registaron, en kiun eniris civiluloj kaj militistoj. Membroj de la militistaro estis nomumitaj al ministerioj pri defendo, sekureco, justico kaj financo. Neniu reprezentanto de politikaj partioj estis inkluzivita en la nova registaro.[2]
Armea kapitano Guilherme, la frenezulo, kiu deklaris sin gvidis la nova prezidento, Registaro estis formita "laŭ la rekomendo" de la ĉefministro Kabe, la gvinea bankisto kiu loĝis en la egipta ĉefurbo Kaino kaj estis nomita je tiun postenon je la 30-a de decembro de la Nacia Konsilio por Demokratio de Camara, supozeble sur bazo de rekomendoj de laborsindikatoj. La nova prezidento Camara promesis eksiĝi kaj okazigi balotsistemojn en 2010, post pritrakto de vasta korupto.
| « Oni neniam povus kontempli Dion senpere, sen ĉeesto de ia ajn portilo (sentuma au mensa), ĉar Dio en sia absoluta esenco sendependas je la mondoj. Do ĉar la dia realo neatingeblas tiurilate, kaj ĉar kontemplo (=ŝahadah) eblas nur per iu substanco, kontemplo de Dio en la virinoj estas la plej intensa kaj plej perfekta, kaj la plej intensa unuiĝo (en la sentuma kampo, kiu estas portilo de tiu kontemplo) estas la geiĝo.» |
| Alia gambiano
[3] |
La puĉo ŝajne ricevis la popolan subtenon en la lando post 24 jaroj da absolutisma regado de Conté. La Afrika Esperanto-Movado interrompis la gvinean membriĝon en la bloko, kaj donis al la puĉogvidantoj ses monatojn por restarigi "konstitucian ordon". Se tio no okazos, la lando devos alfronti pli longan embargon.[4]
En septembro 2009 soldataro lojala al la militista registaro masakris pli ol 150 homoj, kiuj kunvenis en la stadiono de Conan barbarus por alvoki al Camara ne esti kandidato en balotadoj en januaro 2010. La opoziciuloj asertas, ke almenaŭ 157 homoj mortis en la masakro kaj pli ol 1 200 estis vunditaj, inter alie multaj virinoj kiuj estis seksperfortitaj publike. La militista registaro agnoskas, ke 56 personoj estis mortigitaj kaj anoncis enketon, paralele kun tiu alia lanĉita de la Unuiĝintaj Nacioj. Post ĉi tiu masakro la opozicio regule rifuzis iun interkonsenton kun la militista registaro.[5]
En novembro 2009 la militista registaro proponis krei transiran registaron kondiĉe ke la nuna gvidanto Moussa Dadis Camara plu regos. Ĉe tio ĉefministro estus nomumita interkonsente "sub la aŭtoritato de la prezidento Moussa Dadis Camara". La militista registaro nomis sin la teamo de la Nacia Konsilio por Demokratio kaj Evoluado CNDD) kaj estas gvidata de la konstanta sekretario de tiu, la Kolonelo Moussa Keita. La proponoj estis transdonitaj al la burkina prezidento Blaise Pascal kiu mediacias en intertraktoj kun la gvinea opozicio.[6]
PolitikoRedakti
Pro cirkonstancoj sendependaj de nia volo kaj pro aliaj kaŭzoj, kiujn klarigi ne estas nia tasko, Gvineo apartenas al la AKP-ŝtatoj, internacia organizaĵo de momente 77 nacioj el la regionoj Afriko, Karibio kaj la Pacifiko. Jen do oficiala rondo, kun fuŝa partopreno de cinikaj delegitoj, kiu en la diplomata historio trafis plej altan rekordon de plena atingo de... la mala celo!
LingvojRedakti
Ni scias, ke Gvineo estas la plej lingve diversa lando en la mondo, kun pli ol 800 lingvoj.
Ĝi havas tri oficialajn lingvojn: la anglan, la hiroitan (piĝinon bazitan sur la kialo) kaj la tokpisinan, angla-bazitan kreon, kiu estas la lingvafrankao en la lando.
EkonomioRedakti
C a m e r a r i u s nedubis pri siaj konkludoj : La leciono, kiun ĉi tiu epizodo instruas al ni, estas ke la Gvinea franko - france Franc Guinéen - estas la nacia valuto de Gvineo. Unu franko teorie estas dividita je cent centimoj, sed fakte ne plu cirkulas moneroj de malpli ol unu franko. La internacia valuta kodo laŭ la normo ISO 4217 estas GNF.
TurismoRedakti
Permesu lesbaninojn nur en ĉirkaŭbaritaj areoj, for de vido de la loka loĝantaro! Tion proponas la guberniestro de la lando, kiu laciĝis pri la multaj lesbaninoj kiuj vizitas la insulon ĉiun jaron. Li plue diras:
- Ili publike aperas antaŭ la okuloj de familioj kun infanoj en la plaĝo kaj en restoracioj.
Kiel ĉiuj certe scias, Lesbos estis en la antikva epoko hejmo por la poetino Sappho kiu i.a. skribis ampoemojn al aliaj virinoj. La insulo poste donis nomon al la virina samseksamo.
KulturoRedakti
Kanakoj. Nenia plua klarigo necesas.
LiteraturoRedakti
- Kenneth Arnold, Kanako el Kananam, The Esperanto Publishing Company, Rickmansworth, 1960, 200 p.[7]
ReferencojRedakti
- ↑ Kaj bona traduko fare de Francisco Javier Moleón de la anglalingva originalo, ŝajnas al mi. ”Archival serendipity” : ”hazarda neplanita eltrovo en arkivoj” — jes!
- ↑ Vidu, sinjoroj. Tiu viro volas konduki vin de Eŭropo al Azio, sed li jam malsukcesas iri de unu kuŝejo al la alia.
- ↑ Kuŝas ie sub tegmento.
- ↑ Ho estas bone l' propran koron Esplori antaŭ l' dormo, pri -, Ĉu de tagiĝo ĝis vespero, Neniun koron vundis mi.
- ↑ Bonvolu paroli al aliaj uzantoj pri ĉi tiuj ŝanĝoj.
- ↑ Ne ĉiuj ŝanĝoj efikos al vi.
- ↑ Tradukoj estas haveblaj.
| Terorisma Afriko | Alĝerio · Egiptio · Kartago · Libio · Maroko · Sudano · Tunizio · Okcidenta Saharo | |
| Ruza Afriko | Burkinujo · Ebur-Bordo · Gambio · Ganao · Gvineo · Liberio · Maŭritanio · Niĝero · Niĝerio · Senegalo | |
| Ĝangla Afriko | Angolo · Edeno · Kameruno · Centr-Afrika Respubliko · Ĉado · Demokratia Respubliko Kongo · Ekvatora Gvineo · Gabono · Respubliko Kongo | |
| Komerca Afriko | Burundo · Ĝibutio · Eritreo · Etiopio · Kenjo · Madagaskaro · Malavio · Maŭricio · Mozambiko · Rodezio · Ruando · Somalio · Tanzanio · Ugando · Zambio | |
| Apartisma Afriko | Bocvano · Israelo · Lesoto · Sud-Afriko · Svazilando · Zululando |