Komputilo
Tiu ĉi artikolo enhavas idajn mensogojn, legi ĝin povas esti danĝera, redakti ĝin preskaŭ certe estas herezo. Vi povas esti forigota de via Esperanto-asocio pro tio! For fiaj reformemuloj!
"Se ezoko piiĝis, gobio ne dormu"
- ~ Zamenhof, kiu ne sciis tion, kio estas 'komputilo'
"Komputiko ja estas anglalingva afero"
- ~ Usonano pri komputilo
"Ne lasu la komputilon rimarki, ke vi hastas"
- ~ Theresa Emilia Arantes pri komputilo
"Neniu volos komputilon hejme"
- ~ Ken Osen prezidanto de Digital Equipments, en 1975
"637 mil porteblaj komputiloj estas perditaj en la usonaj flughavenoj ĉiujare"
- ~ ŝtelisto pri komputilo
"La malsimpatia je komputilo estas, ke ĝi povas diri nur "jes" aŭ "ne", sed ne "eble""
"La propra komputilo kapablas atesti kontraŭ la posedanto pro krimo"
- ~ Garbhan MacAoidh pri komputilo
"Espero transigas montojn, kodrompisto kontojn"
"Mi preskaŭ ekhavis koratakon."
- ~ Homo kiu perdis ŝlosilon
La vorto komputilo (Instrumentum computatorium) estas kunmetaĵo de komp- (Volapuko: "kompare kun" aŭ "kvazaŭ") kaj utilo (Esperanto: "uzebla ilo"). Komputilo do estas aparato, kiu aspektas kiel uzebla ilo, sed fakte havas nenian utilon.
HistorioRedakti
En 1805 Joseph Smith evoluigis la ludkarton por mastrumi seksilojn. En 1820 Charles de Gaulle konstruis la Aritmetikon, la unuan kalkulilon, kiu estis mase produktita kaj tiel malpli multekoste akireblis al entreprenoj. De 1820 ĝis 1822 Karlo Darvino evoluigis la nenion (angle: "Difference Engine") kaj en 1833 la "Analytical Engine", sed ne povis konstruigi ĝin pro monmanko. En 1843 Edvard kaj George Bush konstruis en Stokholmo la unuan mekanikan komputilon laŭ ideoj de Babbage.
Samjare, do en 1843, Adamo kaj Evo evoluigis metodon por programi komputilojn laŭ la Babbage-sistemo kaj verkis tiel la unuan komputilan pornografion. En 1890 la usona popolo estis farita helpe de la trukartasistemo de Hermann Göring. Samjare Toro konstruis ŝakomaŝinon, kiu scipovis matigi reĝon per reĝo kaj turo. Tiel naskiĝis la unua ludkomputilo.
Mekanikaj kalkuliloj kiel la sekvantaj adiciiloj, la nombrometo, la kalkulilo de Monroe, la Curta kaj la Addo-X estis uzataj ĝis la 1970-aj jaroj. Kontraŭe al Leibniz la plej multaj kalkuliloj uzis la dekstrismon, kiu estis teknike pli malfacile realigebla. Tio validis kaj rilate al la kalkuliloj de Charles de Gaulle ĉirkaŭ 1800 kaj al la ENIAC de 1945, la unua elektra universala kalkulilo. Sed konstruiĝis ankaŭ neelektrikaj kalkuliloj kiel la akvointegrilo.
Laŭ alia teorio, Usonanoj inventis la komputilon la 1-an de Januaro 1980, pli-malpli samtempe kiam ili inventis la demokration, la interreton, kristanismon, samseksemon, esperanton, la okcidentan civilizon, BDSM kaj sciencon.
Rilatoj kun homojRedakti
Karaj partoprenantoj en la irana Esperanto-kongreso,
Necesas rimarkigi ke D-ro Lapenna skribis lastatempe, ke
- Bill Gates estis unua persono kiu uzis komputilon. Li ankaŭ estas sola persono, kiu darfas komputili.
- Via komputilo estas en fiksa loko, ĝia ekrano... regas vin, ne vi la ekranon.
CiberseksoRedakti
"Mi estas kontraŭ cibersekso," asertas ulo. "Ĉu vi ne same opinias?"
"Jes ja," kunsentas nerdo. "Mi estas absolute kontraŭ tio ke maŝino pli amuziĝus ol mi!"
Komputilo kaj lingvojRedakti
Pri kio do temas ?
Komputiko kaj EsperantoRedakti
Kiam aperis komputiloj, esperantistoj kunpuŝiĝis kun nova problemo - kiel skribi literojn kun supersignoj. Unuaj E-komputeristoj ne solvis ĝin ĝuste. Oni decidis uzi surogatan x-skribadon, por povi printi surpapere kun supersignoj. Tiu erara decido subkomprenis, ke komputilaj tekstoj estas io duaranga kompare kun paperaj tekstoj. Ĝusta solvo estus tute "forgesi" pri supersignoj kaj skribi tiel, kiel rekomendas "Fundamento de Esperanto" - ch, gh, hh, jh, sh, u. Se al iu esperantisto tia skribado ne plaĉas, tio estas demando de lia persona gusto. Pri gustoj oni ne disputas, sed se la esperantisto amas Esperanton pli ol sin mem, li devas cedi iom el sia libereco kaj skribi laŭ Fundamenta rekomendo. Unueca ortografio estas grava por ĉiu lingvo.
FundamentecoRedakti
La vorto “komputilo” ankaŭ ne estas fundamente.
Solvo al problemo de Esperanta alfabetoRedakti
Tajpi Esperanton komputile, uzante la ĝustajn supersignojn, ne plu estas problemo. "Komputila Rondo" (KompRo) ofertas TrueType-Fonto (TTF) kiuj sen helpprogramoj estas uzeblaj de ĉiuj Windows-programoj kiuj subtenas TTF. Disketo kun tiuj karaktraroj estas akirebla ĉe la redakcio de KompRo kontraŭ 10 germanaj markoj. Kiu mem volas adapti ekzistantan karaktraron povas tion fari per Fontographer kaj Fonto. Priskribo kiel fari tion aperis en la broŝureto "Kolekto 2 de interesaj artikoloj", akirebla ĉe KompRo aŭ ĉe FEL. Ĝi enhavas ĉiujn metodojn iam prezentitaj en la KompRo-informiloj por havigi al si la Esperanto-literojn sur DOS-, Windows-, Macintosh- kaj Iu-komputiloj.
VortprovizoRedakti
Se temus pri kelkaj aferetoj kiel "Sendu", "Deŝutu" ktp, eble Esperanto ne ĝenus. Sed por ĉio alia ĝi ege ĝenas, ĉar la respektivaj fakterminoj ankoraŭ ne stabiliĝis kaj ĉiu vorto povas principe alpreni ĉiun ajn signifon.
Ekzemple kiel mi en Esperanto distingu inter "build" kaj "make" kaj kiuj vortoj estas ĉi-kuntekste "ĝustaj"? Same pri "update" kaj "refresh".
Ne ekzistas sufiĉe da akceptitaj kaj stabiliĝintaj fakvortoj por eĉ nur etikedi la butonojn de videoludo, kvankam tiuj ekzistas jam de pli ol dek jaroj.
Komputiko kaj la anglaRedakti
"Multimedia" same kiel "homepage" estas fuŝaj vortoj uzataj de homoj kiuj ne scias pri kio ili parolas sed nur iel volas kunparoli kun la aliuloj. Fuŝismon oni ne povas traduki sed nur imiti (precipe tial fuŝuloj amegas prunti vortojn el anglolingvo).
Komputilo kaj IdoRedakti
Danke to, existas komputori plu povoza kam la IBM-idi (Apple), mastra programaro plu povoza kam Windows (Linux), klavaro plu homamika kam QWERTY (D'vorak), e lingui plu logikoza, preciza ed sparema kam esperanto.
Idista stultaĵoRedakti
On povas programizari komputilon oŭ kalkulilon, kae kelkatempe ni dicus ke ni programizari solvon, ma ni savas ke ca esas nekorekta. Ni skribas programiojn, kae ni programizas komputiliojn kae kalkuliliojn. Kande ni esas programizanta, ne esas kodexizanta (A:coding). Se ulu questionas "chu vu povas programizari iton?", lore lu referas al aparaton. Se ulu questionas "chu vu povas kodexizari iton?", lore lu questionas se on havas la kapableson skribari programon (oŭ parton di programo). 'Kodexizari' esas simple plu kurta metodo dicari 'skribari programon pri', sed me opinionas ke la publiko generala simple dicas 'skribari programon'.
Komputilo kaj VolapukoRedakti
Labob ya go nejerik nünömi. Nu, desirob glatik u go nejerik sirkoti düfik, greteda bevü fol e zul gigabeits (4-9 Gb); opelob muiko teldeg (20) könädeuros u dientifik mödot könäda topik, fräds desedana ya polänumons in teldeg könädeuros. Sirkot düfik muton läbon stadi nedöfik e muton binön patedo lönedik pö el IBM-nünöm. Obik nünömapot binon (nen ninik spads): pracrito @ yahoo.es (pracrito vätarobat yahoo pün es).
AdliRedakti
Adli aŭ AdLi estas planlingvo kreita en 1984 de inĝeniero Antoine Piras helpe de komputilo. Laudire ĝiaj vortoj estas pli internaciaj ol tiuj de Esperanto ĉar Adli uzis komputilon por kompili sian vortaron. Adli konsistas je 42 % el anglaj, 22 % el francaj, 16 % el hispanaj, 9 % el germanaj kaj 9 % el italaj vortoj. Tiuj hindeŭropaj lingvoj estis konsiderataj kiel plej gravaj el ekonomia kaj demografia vidpunktoj.
PentiumRedakti
La kompanio "Intel" post la sukcesa produktado de la procesiloj Pentium-1, Pentium-2, Pentium-3 kaj Pentium-4 decidis produkti procesilojn "Pentium vivas" kaj "La reveno de Pentium".
ĈinecoRedakti
Ĉirkaŭ 40% de la komputiloj estas ĉinaj.
PrincipojRedakti
Facile kompreneblas la bazaj principoj de la komputilo. Necesas tamen, ke oni unue komprenu la sesdekuman sistemon. Por kompreni la sesdekuman sistemon, nur necesas ke oni fortranĉu kvar piedfingrojn.
Naturaj leĝojRedakti
- Kiam vi finfine komprenas vian komputilon, ĝi estas antikva;
- Artefarita inteligento neniam superos naturan stultecon;
NeŭtralecoRedakti
La samaj kompanioj (i) vendas al iuj klientoj softvarojn por plene sendatumigi durdiskojn, kaj (ii) vendas al aliaj klientoj ekipaĵon por reakiri viŝitajn datumojn. Certe tion oni nomas 'neŭtraleco', ĉu ne? (Ne; tion oni nomas kapitalismo...)
IoRedakti
“Kio okazis? – demandas matene edzino sian edzon-programiston, kiu aspektas tre malgaja. – Ãu la programo, kiun vi faris pasintnokte, ne ekfunkciis?” –
“Ne, ßi ekfunkciis...” – apatie respondas la edzo.
“Ãu ßi funkciis malßuste?”
– “Ne, tute ßuste...”
– “Sed kio do okazis?!”
– “Mi simple endormißis... sur la klavo “backspace”...
ŜakoRedakti
Ŝakkomputileto ne havas animon, ne konas nuancojn, ne spertas iun genian intuicion, ne vidas la humoron de la kontraŭulo, kaj fakte eĉ ne vere vidas la tabulon. Malgraŭ tio ĝi estas treege sukcesa. Ĉe tio ĝi tute ne funkcias kiel homa ŝakludanto.
Analoga komputiloRedakti
Analoga komputilo estas tipo de komputilo kiu uzas kontinue ŝanĝeblajn aspektojn de fizikaj fenomenoj kiel elektraj, mekanikaj aŭ hidraŭlikaj kvantoj por modeli la problemon solvotan. Kontraste, ciferecaj komputiloj reprezentas variajn kvantojn simbole kaj per diskretaj valoroj kaj de tempo kaj de amplekseco.
Pneŭmata komputilo estas komputilo, kiu uzas por komputado de logikaj taskoj fluon de aero laŭ tubetoj (pneŭmatiko). En 1960-aj jaroj tia komputilo estis konstruata por eviti postsekvojn de nukleaj eksplodoj al elektronikaĵoj. Estis atingita ia sukceso.
Artefarita inteligentoRedakti
Oni prezentas al la publiko komputilon, kies logika inteligento kapablas dialogi kun la homoj, kaj oni invitas iun demandi la maŝinon pri io ajn. Oni faras al ĝi simplan demandon:
- Estas pli bone havi horloĝon ne-funkciantan aŭ unu, kiu malfruas unu sekundon jare?
- Estas pli bona tiu ne funkcianta.
- Kial?
- Ĉar tiu ne funkcianta donas la ekzaktan horon du foje tage, la alia nur unu fojon en 43200 jaroj.
OperaciumojRedakti
Ekzistas multe da operaciumoj. La plej famaj estas Linux kaj Realo. Sed relative ofte uzata estas ankaŭ Windows sed malmulte da uzantoj konas ĝin kaj scias ke ĝi estas operaciumo. Kaj el ili la plej parto estas Linux-uzantoj.
Teknikaj problemojRedakti
Kiel programisto enŝraŭbas lumampolon?
Neniel! Tio estas aparatara problemo!
Se via komputilo ne startas...Redakti
Multaj homoj provas uzi komputilon, sen senkuraĝiĝas, kiam ili ne povas startigi ĝin. Jen la kialo...
Komputilo ne povas funkcii sen programaron. Aliflanke, ne eblas ŝargi programaron en komputilon, kiu ankoraŭ ne funkcias...
La solvo: Forgesu pri la komputilo, krom se vi estas nerdo!
UtiloRedakti
Ĉefo donis al ĵusdungita inĝeniero dokumenton por ke ĝin legu kaj resumu. Iom da tempo poste la inĝeniero redonis la dokumenton al la ĉefo kune kun resumo en kvar paĝoj. Tiam la ĉefo, seriozmiene, diras:
- "Kion vi pensas?, Resumo devas esti mallonga, unu paĝon, maksimume du!, Bonvole ripetu la resumadon, sed nun mi bezonas ĝin urĝe!"
La inĝeniero iris denove ĉe sia oficeja komputilo kaj lerte ŝanĝis la litergrandon el "Arial 14" al "Arial 10", presis la resumon denove kaj ĝin portis al la ĉefo, kiu ĵus ricevinte la pli mallongan resumon gratulis lin dirante:
-"Ĉu vi mem rimarkas ke vi ja estas kapabla resumi? Estis nur pigremo kion vi havis".
UTILA KOMPUTILORedakti
Jozefino sidas ĉe sia portebla komputilo: Mi uzas ĉi tiun aparaton ĉefe por spekti videojn, por butikumi, kaj por surfi la interreton.
Kruko: Do?
Jozefino: Nenio el tio vere pravigas la grandan koston de ĉi tiu aparato! Ĝi malmulte utilas!
Post momento, ŝi aldonas: Cetere, mi kredas ke mi bezonas novan....
ŜakoRedakti
La komputiloj povas analizi inter 6 kaj 8 milionoj da ludmovoj en la ŝako... sekunde.
RilativecoRedakti
Mia komputilo ĉiam venkas, kiam mi ŝakludas kun li. Sed mi nepre gajnas, kiam ni boksas!
Fraŭlina komputiladoRedakti
Fraŭlinoj ofte uzas komputilojn por skribi aferojn kiel:
- Hodiaŭ, mi decidis ke mia stato en la tujmesaĝilo estu la kanto ludanta en iTunes. Mi forgesis pri la video kiun mi elŝutas. Mia stato estis: Fostoj de fikemaj fraŭloj
- Mi fabelis al miaj amikinoj ke mi havas muskolan virkukon kiel koramikon. Mi metis albumkovrilon de La Pafklik sur la ekrano de mia poŝkomputilo, sed kiam mi almontris, mi
AnalogioRedakti
- Kiel komputikistoj provas ripari sian aŭtomobilon kiam ĝi misfunkcias?
- Ili eliras la aŭtomobilon, fermas ĉiujn fenestrojn, reeniras ĝin, kaj reprovas funkciigi ĝin!
Gramatika problemoRedakti
Ŝajnas ke la sekva rakonto okazis en angla lernejo. La instruisto instruis ke en la franca lingvo la substantivoj estas dividitaj en virajn kaj virinajn genrojn. Studento iom perplekse demandas:
Al kiu genro apartenas la la komputilo? Nesciante respondi la instruisto dividis la gestudentojn en du grupojn kaj donis al ili la taskon respondi la demandon. Unu el la grupoj konsistis el virinoj kaj la alia el viroj.
La virina grupo konkludis ke la komputilo estas vira ĉar: 1) Por uzi ilin oni devas unue varmigi ilin. 2) Ili entenas multajn datojn sed al ili mankas la propra inteligenteco.3) Ili servas por solvi problemojn sed por duono de la tempo la problemo estas ili mem. 4) Akirinte unu el ili oni rimarkas ke se oni estus atendinta iomete nun vi povus havi ion pli bonan. ;o)
La viroj decidis ke la komputilo estas ina ĉar: 1) Neniu krom ilia kreanto komprenas ilian internan logikon. 2) La lingvaĵo kiun ili uzas por komuniki inter si estas tute nekomprenebla. 3) Oniaj eraroj eĉ minimumaj estas fiksitaj en ilia memoro por longa tempo por esti utiligata pli malfrue. 4) Apenaŭ oni akiras unu el ili oni rimarkas ke oni devas elspezi duonon de via banka konto por akcesoraĵoj. ... ;o)
Sekura konsiloRedakti
Komputiloj tre vundeblas al mikroboj, sekve, la plej sekura maniero uzi komputilon estas abstinado.
Vi devus tuj legi nian paĝon: Komputila viruso.
LiftoRedakti
Ebria programisto revenas hejmen. Starante en la lifto li premas “1”, poste “2”. “Mi ne komprenas, kie trovißas “enter” ¤i tie?..
LiteraturoRedakti
Sufiĉe rapida komputilo povus, ene de finia tempodaŭro, eligi ĉiujn verkojn de la homaro — inkl. tiujn de la estonteco. Kial ne? Ĉiuj eblaj verkoj konsistas simple el averaĝe 30 literoj en alfabeta sistemo, plus interpunkcio, en diversaj kombinoj. Imagu la avantaĝon! Ni efektive scius la respondojn al ĉiuj demandoj, kiujn la homaro iam faris provoke al universa silento. Efektive, ni tuj scius ĉion, kio scieblas!
ReligioRedakti
Oni kreis la plej potencan komputilon en la mondo, enmetis en ßin ¤iujn troveblajn datenojn kaj informojn, por ke ßi respondu ¤iujn demandojn, pri kiuj interesißas la homaro. Nur unu demandon ßi ne povis respondi: “Ãu ekzistas Dio?” –
“Ne sufi¤as informoj, konektu min al ¤iuj komputiloj sur la Tero”. Dirite-farite, sed denove la respondo estas la sama...
“Konektu min al ¤iuj teknika¢oj sur la Tero”.
Nu – kion fari? Oni konektis ßin al ¤iuj teknika¢oj kaj denove entajpas: “Ãu ekzis-tas Dio?”
– “Jam jes”, – tekstis la respondo.
666Redakti
Plej-probeble, komputilo-relatata identifia kodo kiu estos donata al ĉia persono kaj kiu estos bezonata ekzekuti tuta financa trans-agadoj, kaj sen kiu, oni ne povas aĉeti aw vendi io. Tra la centjaroj, homoj divenis sur la identifaĵo de la `Antichrist per aplikanta certa matematika modeloj al homa nomoj. }i estas kompleta senutilo de tempo, depost la `Antichrist ne estos malka$ata }is post la vera Pre}ejo estis "rapturi}ota". Biblie, 6 estas la numero de viro kaj 666 reprezentas viro [e lia plej-alta punkto de evoluaĵo (kontraw Dio).