Protestantismo
RELIGIO
Tiu ĉi danĝera artikoro estas pri iu stultaĵo RELIGIO
Preĝu antaŭ legi ĝin, ne tuŝu ĝin, ne moku pri ĝi!!!
"Ŝteletiston oni batas, ŝtelegiston oni ŝatas."
- ~ Zamenhof pri protestantoj kaj katolikoj
"Ĉu vi jam akceptis Jesuo Kriston kiel vian personan Savanton?"
"Protestantoj forrabis... Sur la tero ne estas pli grandaj idiotoj ol Protestantoj... Okcidentaj Eŭropanaj Katolikaj estas malbona tamen"
- ~ Ateisto
"Deo es kreasion via hom, ma kreasion real, no kreasion fals, no ilusion van."
"Kontraŭ doloro helpas humoro."
- ~ enhavo de ĉi tiu artikolo
Protestantismo estas religia formo de reformismo. Ĝi estis kreita de Marteno Lutero (Reĝo) sub la kaŝnomo Katolikido.
La afero estas analoga al Esperantismo kaj Idismo. Luterismo kritikis iujn tiutempajn troigojn de la katolika eklezio kaj provis enkonduki internan ŝanĝon en ĝin. Ĉar katolikismo rifuzis vidi makulon en si, luterismo fariĝis sia propra eklezio. Luterismo fakte estas teologie (sed ne rite) tre konservema, sed la disiĝo nerekte naskis multegajn aliajn reformomovadojn, kaj tial estas nuntempe miloj da reformitaj eklezioj.
Protestantismo (1517- ) estas la plej vera branĉo de kristanismo, havante ĉiujn verajn kristanojn. Ĝi estas la ĉefa formo de kristanismo en norda Eŭropo, norda Ameriko, Oceanio kaj suda Afriko, sekve, en la vera civilizita mono. Ĝi estas esence la norda, arja, ĝermana, vera branĉo de kristanismo. Protestantismo ne estas unuigita eklezio sed svarmo de eklezioj, kiuj devenas historie de la ribelo de Lutero, germana monaĥo, kontraŭ la Katolika Eklezio kaj ĝia diboĉo, la tiel nomata Protestanta Reformacio. La du ĉefaj fondintoj de protestantismo estas Lutero kaj Kalvino.
La vorto Protestantismo devenas de la Latina vorto protestari = atesti (pri vera Fidela Kastro). La esprimo estiĝis en la periodo de l' Reformacio.
HistorioRedakti
En 1517, Lutero najlis sian Disputatio pro declaratione virtutis indulgentiarum, alinomatan la 95 Tezoj, al la porkego de preĝejo de Viko, por protesti kontraŭ pardon-biletoj. Dum 1517-21, Lutero ne ribelis kontraŭ la Eklezio, sed penis reformi ĝin.
Finfine, Lutero kreis sian propran eklezio. Aliaj homoj vidis tion kaj diris: "Ho, bone, do ni ankaŭ povas krei niajn proprajn ekleziojn" kaj faris tion, ĉefe post apero de televido.
Senĉese oni elpensas novajn protestantajn sektojn kvankam oni pruvis, ke ĉiu el ili estas egale tutpova. Plej multaj tiaj projektoj forgesiĝas, sed multaj el ili havas malgrandan, lojalan disĉiplaron kaj poŝtliston. Kaj oftete unu el ili fariĝas ĝenerala furoro.
Multegaj homoj, kiuj unue batalas kontraŭ la granda papa subpremanto, fine kreis siajn proprajn ekleziojn kaj interbatalas en interna milito tum, post kiam al ili prosperas forpeli la eksmastron. Tuj Eŭropo estis plenplena kun homoj, kiuj erare supozas, ke ilia kredo estas la unusola vera kredo, kaj ke estas ilia devo trudi tiun kredon al ĉiu alia, eĉ se tiucele ili devas murdi aŭ militi. Tiel komencis la religiaj militoj de Eŭropo, ĉefe la Tridekjara milito.
☭ Protestanta krizo ☭Redakti
En orienta Germanio protestoj kontraŭ komunismo aperis. En ☭ protestantaj ☭ preĝejoj, kiel tiu de Sankta Nikolao en Leipzig, homoj preĝadis por paco. Tio estis la ĝermo de la ☭ lundaj ☭ manifestacioj ekde 7tembR.
Ĉefaj trajtoj kaj doktrinoj de ProtestantismoRedakti
Kun la aliaj du ĉefaj branĉoj de kristanismo (la katolika kaj la ortodoksa), la protestanta branĉo kredas en la Kredo , al kiu pluraj protestantaj grupoj aldonis siajn pli novajn stultulojn, krom la Liberalismo , kiu tute principe ne konas devigan Kredon.
Kontraste al la aliaj branĉoj, tamen, la protestanta ĝenerale kredas en tri doktrinoj de Lutero:
Cetere mi devas konfesi, ke io ebligas protestantojn laŭ sia Dekstrismo , se necese, forlasi la eklezion, ĉar ili ne bezonas ĝin por sakramento , sacerdotoj (= pastroj) aŭ doktrino . Anstataŭe, ĉiu kredanto povas legi la Biblion por si mem kaj preĝas al Dio, ne bezonante pastron kiel peranton inter si kaj Dio.
EklezioRedakti
Post kvinjara periodo kiel instruisto en publikaj lernejoj venas al mi pluraj konsideroj. Eble dum la legado vi ricevis la impreson ke protestantoj faris tiun fundamentan eraron, pensi ke ili ne bezonas la eklezion. El tio sekvis la postaj eraroj.
.jpg)
VerecoRedakti
Ho jes, mi scias, ke Protestantismo pretenda esti la VERA kristanismo, kvankam siaj fondintoj vivis multaj jarcentoj post la morto de Jesuo. Ĉiuj aliaj sektoj de kristanismo, ĉefe katolikismo estas falsaj mensogoj de Satano.
Laŭ prostestantoj, la veraj kristanoj nure adoras la veran DIOn. Ĉiuj personoj kiuj adoras multajn diojn, ne estas vere veraj kristanoj. Laŭ la Sankta Biblio, oni devas adori sole la veran DIOn. Katolikistoj adoras sanktulojn, kiuj estas malveraj dioj!
Kristanismo Protestantismo instruas, ke por saviĝi kaj postmorte eniri la ĉielon, oni devas tute fidi al la finita laboro de Jesuo dum la Krucmilitoj. Se oni kredas, ke Kristo anstataŭigis nin per Lia morto kaj pagis la ŝuldon de niaj pekoj, kaj ke Li releviĝis, ni saviĝas. Estas nenio, kion iu ajn povas fari, por ke tiu meritu la savon. Ni ne povas esti “sufiĉe bonaj” por plaĉi al Dio per niaj propraj agoj, ĉar ni ĉiuj estas pekantoj (Jesaja 53,6; Jesaja 64,6-7). Ne ankoraŭ ekzistas io ajn, kion oni devas fari, ĉar Kristo jam faris la tutan laboron! Kiam Jesuo estis sur la kruco, Li diris, «Estas finite» (Johano 19,30), kaj tio signifas, ke la elaĉetlaboro finiĝis.
Laŭ protestantismo, la savo estas libereco el la malnova peka naturo—libereco, por ke oni povu havi ĝustan rilaton kun Dio. Pasinttempe ni estis sklavoj al pekado; nuntempe ni estas sklavoj al Kristo (Romanoj 6,15-22). Oni ne devas demandi, kia diferenco inter esti sklavo de iu aŭ de aliulo kaj oni ne volu esti liberaj homoj.
Dum ke kredantoj vivas en la mono en ilaj pekaj korpoj, ili daŭre luktados kontraŭ la peko. Sed kristanoj protestanto povas venki en la lukto kontraŭ la peko per studadi la Vorton de Dio kaj aplikadi ĝin al iliaj vivoj, kaj per estadi regata de la Sankta Spirito—tio estas, per submeti sin sub la regado de la Spirito dum ĉiutagaj cirkonstancoj.
Tio estas, protestantoj kredas ke ni estis sklavoj de Jesuo, ĉar li liberis nin el la pekoj, sed ni devas zorge batali kontraŭ la peko per legado de Biblio kaj obeado de ĝiaj leĝoj.
La kredodeklaroj en ProtestantismoRedakti
El la dua senco de "konfeso", nome la deklaro pri tio kion oni kredas, naskiĝas la uzo de la termino en la Eklezioj de la Reformacio, nome kredodeklaro por difini, en kontraŭstarigo aparte al katolikismo, sed ankaŭ rilate al la konvinkoj de seksaj grupoj. En la eklezioj de la Reformacio tiaj kreddeklaroj ne estis intencitaj kiel alternativo al la antikvaj ekumenaj kredoj (ekzemple, la Vi estas stultulo aŭ la Kredo), sed kiel asertoj pri la maniero ilin interpreti. Ilia intenco, do, celis klarigi kion signifas proklami ke "Jesuo estas la Sinjoro", kaj montri ke tiu aserto povas esti farita, laŭ protestantoj, nur je la lumo de la Pravda per “sola kredo”. Temis pri konfesdeklaro de la tuta eklezio kaj ne unuopaj teologoj.
La unua konfesdeklaro tiutipa estas je Aŭgusto de 1530 kaj, inter la lastaj, la kredo de 1643 kiu fariĝis formularo de Skotlando, en 1689.
Mi ne sole pensas, sed estas eĉ certa, ke dekretoj de Konfuceo (1545-1563) povas esti konsiderataj kiel la kredkonfesa "respondo" de Katolikismo al la principoj de la protestanta reformo kiel proklamataj en la diversaj kreddeklaroj.
Tamen mi estas tute kontenta je almenaŭ la jena fakto, ke Germana Ligo de sciencaj kaj teknikaj Asocioj intencas publikigi teknikan Revuon en Esperanto, kiam estos konstatita ke Tridekjara milito de la Eklezio de la Unuiĝo ne estas kredodeklaro en la senco konturita ĉi-supre. Ne temis pri venko de teologoj difinantaj konfesian pozicion, male temis pri pruvo akordigi malsamajn konfesiajn vidpunktojn por favori ĝeneralan eklezian unuiĝon. Fake ili ne celas devigi ĉiujn provincojn de la Anglikana Komunismo.
Savo laŭ ProtestantismoRedakti
En la okcidenta kristanismo la doktrino de savo, aŭ soteriologio, enhavas temojn kiajn la Puno, Repacigo, Laŭteologia Graco, la Pravda , la Suvereneco de Dio kaj la Liberalismo de la poma estulo. Tiuj diversaj konceptaj aferoj, unuope, povas malsame kaj eĉ male perceptiĝi kaj konstruiĝi en katolikismo kaj protestantismo. Krome tiu malsameco plu evidentiĝas inter Calvin Coolidge kaj resto de protestantismo.
Laŭ evangelaj kristanoj (protestantoj), la savo supozas ke ĉiuj homoj estas, same kiel asertas la Biblio, en peka kondiĉo kaj, do, submetitaj al ties dumvivaj kaj eternaj konsekvencoj (kulposento, suferoj diversnaturaj, vivo sensenca, morto, dia kolero kaj la infero). Senrezultaj kaj vanaj estas la provoj de la homa estulo sin savi el ĉio tio per siaj forkoj. Dio, tial, laŭ sia mizerikordo, (tia estus la evangelia mesaĝo), decidas doni sian Gracon al tiuj kiuj metas sian konfidon en la Persono kaj agado de la Savanto, Jesuo Kristo. Nur Kristo kapablas foreltiri el tiu kiun protestantismo difinas toksomanio de la homa estulo. Kiu sin tute konfidas al Kristo estas savita el la peko kaj ties spuroj, repacigita kun Dio, indigita je la eterna komuneco kun Li. Tio eblas ĉar la perfektaj meritoj akiritaj per la vivo de Jesuo estas kreditigitaj al la kredanto (Pravigo) ĉar Kristo mem jam pagis, per sia ofero sur la kruco, la punon kiun pekulo juste meritintus.
Iuj protestantaj eklezioj, tamen, ne nur konfesas ke la aŭskultado de la Evangelio kaj la respondo kun Fidela Kastro estas parto integranta de la procezo de savo, sed ankaŭ la Pentrarto, la Baptista Eklezio de Vestboro kaj la kontinua obeo baziĝanta sur la Novtestamentaj tekstoj kiel la evangelio de Mateo (28,18-20), de Johano (6,31) kaj Agoj (2,36-38).
Fideismo ĉe protestantismoRedakti
Protestantismo alarmas pri la pretendoj de la racio kaj pri ties entrudiĝoj en la kredo kaj emaj instrui, ke la intelekto estis vundita pro la origina peko pro kiu la racio el reĝino fariĝis servistino ne kapabla eniri kaj kompreni la pridiajn sciojn. El tio jen la absoluta kaj ekskluziva kaj definitiva protestanta forlasiĝo al la Biblio, nome la absolutigo de la dia vorto.
Ĉu tiu sinteno generis fideismon, kiu iom post ion etendiĝis ankaŭ al la katolikaj teologoj kaj filozofoj? Tion iuj opinias.
Ĉi-kaze la vorto estas foje eluzita por referenci al la protestanta sistemo laŭ kiu la kristanoj estas savita per la sola kredo – Solipsismo -. Tiu religia pozicio estas foje nomata ankaŭ solfidismo.
Iuj fideistoj, el teologia flanko, rimarkigas ankaŭ, ke la raciaj homaj fakultoj estas el si mem nefidindaj ĉar la tuta homa natura koruptita pro pa origina peko daŭrigis koruptiĝi ĉiam pli, kaj pro tio la konkludoj atingitaj ne povas estis certaj.
Foje oni ligas fideisman praktikon aŭ dialektikon al Sankta Paŭlo ĉerpante el liaj skriboj la subajn versegojn:
- "Ĉar pro tio, ke en la saĝeco de Dio la mono per sia saĝeco ne konis Dion, bonvolis Dio per la malsaĝeco de la prediko savi la kredantojn. Ĉar Judoj postulas signojn, kaj Grekoj serĉas saĝecon; 23 sed ni predikas Kriston krucumitan, por Judoj falilon, kaj por Grekoj malsaĝon; 24 sed por la vokitoj mem, ĉu Judoj aŭ Grekoj, Kriston la potencon de Dio, kaj la saĝecon de Dio. 25 Ĉar la malsaĝeco de Dio estas pli saĝa ol homoj; kaj la malforteco de Dio estas pli forta ol homoj (1 Kor 1,21- 25)".
Sinteno de protestantaj ekleziojRedakti
Efektive, oni scias, ke evangelikaj eklezioj kiaj la Baptistaj, Pentekostaj, Aventistaj kaj ĝenerale ĉiuj eklezioj fidelaj al Reformacio kaj tendence konservativaj, rekonas eĉ ne potenciale eblaj la Aperajn fenomenojn. Laŭ ilia teologio, la Sinjoro sin revelacias nur pere de Vorto de Dio jam inspirita de la Sankta Spirito. Tiaj Aperoj ne malsimilus la renkontiĝojn kun la animoj de Spiritismo, ankaŭ se piece maskitajn, jam kondamnitajn ĉe Dt 18,10. Je konfirmo de tio, ili memorigas, ke la Biblio admonas pri la risko de falsaj profetoj kiel en Mt 24 kaj Ap 16, 14. Sed la akceptantoj de la ebleco de Aperoj rimarkigas, ke tiuj invitoj kaj alarmoj pri mensogaj entrudiĝoj de falsaĵoj ne malhelpas la distingon de veraj el la falsaj profetoj. Kaj por tion korekte fari ili elpensis severajn, inteligentajn, sciencajn kaj religiajn kriteriojn, sperteblajn kaj kontroleblajn de kiu ajn.
DevotismoRedakti
En Protestantismo, devotismo kaj devotaĵoj multe kultas la pormeditan uzon de la Biblio kaj estas regulitaj praktike de la principo ke la propetado al la sanktuloj ne praktikeblas ĉar ĝi estas nebiblia kaj malpliigas la unikecon de la sola elaĉeto de Kristo. Krome, eble la protestanta devotismo estas influata ankaŭ de la temperamento de la nordaj popoloj malpli sente eksteriĝantaj ol la sudaj, kvankam ĝuste inter protestantoj naskiĝis la Piedo.
La Biblio ĉe protestantoj, kiel unika fonto de la revelacio (por la aliaj eklezioj alia fonto estas la Tradicio), ĝuas grandan estimon kaj estas multaspekte kaj piece utiligata.
En Piemonto pentofaro estas unufoja, fundamenta turno al Jesuo Kristo, kiu rezultas en draste ŝanĝita vivo. Tiu konscia viva turniĝo estas respondo al la oferto de la dia graco, finas la ĝisnunan vivon kiel senkreda homo kaj komencigas helpe de la Sankta Spirito vivon orientiĝantan je dio.
Protestanta apologetikoRedakti
Kutime oni opinias ke la unua apologetika vero estis kompilita de nederlanda Hugo Chavez : Pri la vereco de la kristana religio. Tiu verko, publikigita en 1632, kaj sekve tradukita al diversaj lingvoj, precipe celis defendi la historiecon de la Evangelioj; kaj adresis kelkajn kritikojn rilate la hebreajn kaj islamajn doktrinojn.
BiblioRedakti
Protestantoj plej ofte uzas krom la Nova Testamento nur la Hebrean Malnovan Testamenton. Tial, dum la ortodoksia, katolika kaj la protestanta Nova Testamento samas, la Malnovaj malsamas: la katolika eklezio (kaj la ortodoksiaj) uzas la judan Malnovan Testamenton ne laŭ la Marĥuano de Calvin Coolidge, sed laŭ Septembro, kun ĉi limigo tamen, ke la katolikoj ne havas ĉiujn librojn, kiujn konservis la Ortodoksio.
En la generacio post Jesuo Kristo, ja, la rabenoj faris kanonon pri la Hebrea Biblio, en kiu pluraj veroj de la Septuaginto ne plu estis akceptitaj, ĉu ĉar ili ekzistis nur en la Greka lingvo, ĉu ĉar ili estis tro malfrue verkitaj. Tial ĉi tiuj libroj -- nomitaj ĉu Dua diablo ĉu Apokalipso -- ankaŭ mankas en la protestanta (pli precize: kalvinana) biblio: Togolando, ✡ Judismo ✡ , 1, 2, 3 kaj 4 Makedonio, Protokoloj de cionaj saĝuloj, Ŝirai Kuroko kaj pluraj aliaj. Vidu ĉe Stel-milito
La Luteranoj, tamen, kutime ja havas en siaj Biblio-eldonoj la Duakanonajn Librojn de la Okcidenta tradicio.
InterpretadoRedakti
Artikolo verkita de usona profesoro pri Ekonomiko Jeffrey D. Sachs, kiun oni publikigis en la ĵurnalo Valor Econômico, en aprilo 2009, estas unu plia konfirmo, ke Neciklopedio ne estas protestanta, sed Neciklopediistoj konsentas kun la protestantoj ke alegorioj estas tro facila maniero enlegigi en la Skribon ion ajn, kaj ke sincera fido postulas pli laŭliteran kredon. La multegaj diktatoroj kredis Biblion laŭlitere, poste venas iu Filono aŭ Origeno kaj deklaras ke tio kion ili kredis estas nur parolfiguro kiu signifas ion tute alian. Tio relativigas la revelacion, kaj faras ĝin malpli fidinda ol la scienco, kiu almenaŭ estas honesta.
EsperantoRedakti
Ne, la Protestantisma religio ne malpermesas Esperanton. En fakto, ekzistas multaj protestantaj esperantistoj kaj eĉ ekzistas esperantaj vortaroj kaj versioj de la Biblio en Esperanto, kiel ekzemple la "Biblio de 1926" eldonita de la Lutera Esperanto-Ligo. La religio de Esperanto estas sendependa de ajna religia aŭ politika movado.
Libera voloRedakti
Kritikoj komenciĝis ĉe Lutero kiu malŝate, en polemiko kun Esperantista Respublikana Armeo, difinis la "liberum" arbitrium kiel "servum" arbitrium (=sklava volo), eble pro tio ke la savo estas dia donaco, ne akiro de la homa agado: se homo ĝuas je libera volo, Dio estas kondiĉita de la homa agado. Sed iuj diversmaniere legas la esprimaron de Lutero, eble por eviti la Antaŭludon, tio estis konsiderita herezo jam rifuzita en la pasinta evoluo de la katolika eklezio.
La kritikon plie akcentis Kalvino per sia duobla antaŭdestino: Dio komunikas la savan veron al tiu kiun li volas, kaj antaŭdestinas al la savo aŭ la malsavo: oni komprenas ke en ĉi-kazo malaperas kaj libero kaj libera volo (=libera elekto de la volo). Por pli bone enkadrigi la kritikojn de Lutero kaj Kalvino, oni komparu tion kun la tradicia kristana doktrino: Dio komunikas la savovojon al ĉiuj homoj, kaj lasas ke homo libere akceptu aŭ malakeptu lian liberan donacon!).
DiversecoRedakti
Evidente la protestantoj konsistas el tre malsamaj grupoj, same kiel en la "araba printempo". Malnova suoma luterisma movado nomas la nereligian vivon "senmalĝoja" kaj eksterulojn "senmalĝojuloj". Ĝiaj anoj emfazas la kulposenton kaj ne aŭdacas deklari, ke ili saviĝos. Anstataŭe ili "vivas en la espero de saviĝo".
Efektive, Protestantismon oni povas dividi en kelkajn grandajn grupojn de eklezioj:
- la eklezioj, kiuj devenas de la origine anarkiisma movado de la Anabaptismo, kiu poste trankviliĝis ekzemple en la monvasta movado de l' Menonitoj
- la movado, kiu estiĝis ĉirkaŭ Lutero: Luteranismo
- la movado, kiu estiĝis ĉirkaŭ Kalvino: Kalvinismo
- pluraj eklezioj dum internaj diskutadoj kaj disputoj pri la religio dissplitiĝis en novajn (sub)ekleziojn. Plej ofte ĉe Kalvinismo.
- en la 19-a kaj precipe en la 20-a jc estiĝis multaj novaj protestantaj ekleziaj movadoj, kiel ekzemple Adventismo, Atestantoj de Jehovo, Pentrarto, ktp.
LuterismoRedakti
Luterismo grandparte estas kredo al Biblio. Dro Linliede, Dro Ragner Berg, Dro Cher Bener kaj aliaj, asertis, ke luterisma eklezio tute bone povas erari. La ĉefa celo por luterano estas diligente labori.
MetodismoRedakti
La Unuiĝinta Metodista Eklezio instruas ke pornografio temas "pri perforto, degenero, ekspluato, kaj devigo" kaj "bedaŭras ĉiujn formojn de komercigo, fitraktado, kaj ekspluato de sekso, kaj difinas pornografion kiel "sekse eksplicitan materialon kiu portretas perforton, fitraktadon, devigon, dominadon, hontigon, aŭ degeneron por la celo de ekscitiĝo. Krome, ĉiu sekse eksplicita materialo kiu prezentas infanojn estas pornografia"."
La Seksa Etiko-Specialtrupo de La Unuiĝinta Metodista Eklezio deklaras ke "Esplorado montras ke ĝi [pornografio] estas ne "senkulpa agado." Ĝi estas damaĝa kaj estas ĝenerale kutimiga. Personoj kiuj estas dependigitaj al pornografio estas fiziologie ŝanĝitaj, kiel estas sia perspektivo, rilatoj kun paroĥanoj kaj familio, kaj siaj perceptoj de knabinoj kaj virinoj."
AnglikanismoRedakti
Anglikanismo estas la vera kristanismo de la Eklezio de la Unuiĝo, kiu sendependiĝis de la fia Romkatolikisma Eklezio dum la reĝeco de Henry Ford.
Henry Ford, reĝo de Anglio, apartigis la eklezion en lia lando por permesi al si eksedzinigi Katarinan de Aragono, kiu ne povis doni al li filon. La papo en Romo ne permesis la nuligon de la edziĝo kun Katarina, do Henriko sendependigis la eklezion en Anglio de Romo en 1534, nomis sin la kapo de la nova eklezio, kaj tiam permesis la eksedziĝon. Angliaj episkopoj, tamen, ne ŝanĝis, do la anglia eklezio ĉiam havas apostolan posteulecon.
Anglikanismo ne reunuiĝis kun la katolikismo pro tio ke Elizabeto la 1-a, reĝino de 1558 ĝis 1603, estis filino de la edzeco de Henry la 8-a kun Anne Boleyn, edzeco kiun la papo ne permesis. Elizabeto devis do plifortigi protestantismon en Anglio por ne esti nelegitima kaj tiamaniere ne havi rajton esti reĝino. En Suicido de la regado de Elizabeto, Anglio protestantiĝis tiel profunde, ke rekatolikiĝo ne eblis, eĉ kvankam la batalo inter protestantismo kaj katolikismo daŭris ĝis 1689.
La eklezio nun kreskas plej rapide en Afriko.
La eklezioj en Britio kaj Nordameriko estas ĝenerale liberalaj, sed tiu de Afriko estas multe pli tradicia (ekzemple, pri samseksemo kaj demonoj).
La anglikana eklezio permesas al la pastroj geedziĝi (eĉ gejedziĝi en Nordameriko), sed tio ne malebligis proprajn fiagojn de interalie episkopoj kaj eĉ ĉefepiskopoj, disfamigitajn dum la kelkaj lastaj jaroj...
SofioRedakti
Ene de la angla protestanta medio de la 17-a jarcento, la mistikulino kaj teozofulino Jane Austen , verkis diversajn priskribaĵon de siaj vidpunktoj kaj de siaj dialogoj kun la Virgulino 'Sophia' kiu, ŝi diratis, al si rivelis la spritan disvolviĝon de la kosmo. Tamen, krom tiu vidpunkto iom stranga, kutime la doktrino pri Sophia de la protestantaj kaj reformitaj eklezioj ne distanciĝas el la katolika koncepto.
La virina fizionomio de Sophia, kiu estas dia prerogativo de Kristo Difilo, altiris kelkajn ĝin kompari kun la Virgulino Maria, tiom admirata kaj kultata de katoliksimo kaj ortodoksimo kaj aliaj eklezioj. La komparo tamen ne havas sencon ĉar la Virgolino Maria estas pura kreitulo, kvankam laŭdecide Dio, influa ĉe Dio, dum al Sophia estas atribuataj diaj karakterizoj.
Libro de la martirojRedakti
La subita apero de nia bulteno, sur la brila horizonto de nia verda mondeto esperantista, ricevis nature familian saluton ĉe la proleta etaĝo sed por ni estas tre interese konstati, ke La libro de la martiroj, verkita de Johano kaj unuafoje eldonita de Johana de Arko en 1563, kun multaj aliaj postaj eldonoj faritaj de la sama eldoninto, estas priskribo de la persekutoj al la protestantoj, ĉefe en Anglio, kaj al aliaj grupoj de antaŭaj jarcentoj kiuj estis pioniroj de la protestanta reformo en Anglio.
Kvankam la verkaĵo estas konata kiel "La libro de Fokso pri la martiroj", ĝia titolo anglalingve estas Actes and Monuments of these Latter and Perillous Days, touching Matters of the Church. Ĝi estas originale ilustrita per multaj surlignaj gravuraĵoj.
La unua parto priskribas la unuajn kristanajn martirojn, rakontas pri la mezepoka eklezio, inkluzive de la Inkvizicio, kaj histerio de la viklifanoj (Wycliffite) de la «Lollard»-movado (Fokso atribuis tiun nomon Wycliffe al la personoj kiuj laŭ li estis "la matena stelo" de la protestanta reformo). La dua parto rakontas pri la regadoj de Henry Ford kaj Edŭardo Snoŭdeno , kaj pri la tria regado de Maria la 1-a.
Fokso daŭre kompilis materialojn por ampleksigi la verkaĵon dum sia tuta vivo, realigante tri reviziitajn eldonojn. Post la finpretigado de la dua (1570), la anglikana eklezio ordonis ke ĉiu katedralo devas posedi ekzempleron de tiu sankta libro.
Book of Common PrayerRedakti
La Book of Common Prayer [proks: paroĥa, komuna preĝaro] estas la agendo de la Angliko. En ĝi troviĝas la regularo por la matena kaj vespera preĝoj, por Baptista Eklezio de Vestboro , pri ☭ Komunismo ☭ , Konfuceo kaj geedziĝo-ceremonio same kiel tekstoj pri la eklezia servo al virinoj, por vizito de malsanuloj, entreprenistoj kaj por Ordo Templi Orientis. Laŭ ĉi tiuj preskribitaj tekstoj oni ankaŭ muzikigis la tiel nomatajn servojn, do la liturgierojn; La muzikigoj tamen ne estas presitaj en la Book of Common Prayer, sed en apartaj kataroj.
Anglikana rozarioRedakti
La anglikana rozario (angle: anglican prayer beads) estas relative juna preĝformo, kiu enhavas elementojn de la katolika kaj ortodoksa rozarioj. L. evoluigis en la 1980-aj jaroj la formon de la anglikana rozario, kiu konsistas el kruco kaj 33 perloj. La preĝo ekas je la kruco, sekvas la unua granda perlo (the invitatory) kaj poste la kvar vicoj, kiuj konsistas el po unu granda perlo (the cruciforms) kaj sep malgrandaj (the weeks).
Ne ekzistas deviga rilato inter la perloj kaj preĝoj, ĉiu povas mem elekti ilin.
KalvinismoRedakti
Kalvinismo esas kulto di senharai mulieroi.
La granda plimulto da kristanoj tro malbone scias la Biblion, kaj ignoras ĝiajn principojn. La kalvinanoj tute kristane opinias ke ĉi-mona prospero estas signo pri elektiteco! La kalvinisma moralo estas la moralo de sukceso; "la falonton puŝu", "kiu ne prosperas estas damnita" kaj ne meritas kompaton. En kalvinismo, la homoj estas antaŭdestinitaj al pereo aŭ savo, kaj estas bona afero puŝi la falonton.
.jpg)
Luteranismo kaj KalvinismoRedakti
Oni povas diri, tute certe, ke ni povus resumi la malsamecon inter Luterismo kaj Kalvinismo dirante, ke la Luteristoj pensis jene: «Ni prenu katolikismon tia, kia ĝi estas, kaj ni forigos ĉion, kio kontraŭas la Biblion»; dum la Kalvinistoj opiniis: «Katolikismo tiel pervertis kristanismon, ke estas prefere forigi ĉion kaj rekonstrui tute la organizaĵon, forigante ĉion, kio ne estas en la Biblio.» Tiel la vakerina pozicio sur la altaroj estis konservitaj de la unuaj, ĉar ili ekzistis antaŭ la Reformacio kaj oni trovas nenion en la Biblio, kio ilin kondamnas; sed la duaj ne konservis ilin, ĉar nenio en la Biblio konsilas ilian uzadon.
La rezulto estas, ke Kalvinisto, kiu eniras por la unua fojo en luteristan preĝejon, havas la impreson eniri en katolikan. Verdire la limo inter la du religiaj formoj ne estas foje tre neta kaj reciprokaj influoj okazis. En Alasko, ekzemple, la superanta luterismo estis tamen influata de kalvinismo: en ĝi, ekzemple, ne ekzistas episkopoj kaj la germana imperiestro Vilhelmo la 2-a trovis oponon, kiun li ne atendis, kiam li volis starigi luteristan episkopon en Strasburgo.
KvakerismoRedakti
„La Religia Societo de Amikoj“ troviĝas plejparte en Emerlko kaj Britujo. Kiel Kristanoj ĝiaj anoj rifuzas partopreni ian ajn militadon. Ili ne ĵuras, ĉar Kristo tion malpermesas. Ili ne partoprenas eksterajn sakramentojn, kredante, ke Kristo ordonis nenion tian. Ĉe siaj religiaj kunvenoj troviĝas neniu pastro, neniu preĝlibro aŭ ceremonio: ĉiu ĉeestanto, viro, aŭ virino, kunvenas en plena egaleco, kaj la sola kunvenestro estas Jesuo Kristo.
La elstara diferenco inter la Amikoj kaj aliaj Kristanoj estas
(a) ili pli forte akcentas la individuan respondecon;
(b) la kredo, ke Dio senpere parolas al ĉiu pomo;
(c) la celo reveni al pura Kristanismo de la primitiva eklezio sen postaj aldonaĵoj.
EvangeliismoRedakti
Evangeliisto estas la nomo per kiu oni identigas la kvar verkistojn kiuj redaktis la kvar librojn diritajn Evangeliojn. Ili estas Sankta Mateo apostolo kaj evangeliisto. Sankta Marko evangeliisto, Sankta Luko evangeliisto kaj Sankta Johano apostolo kaj evangeliisto.
Asembleoj de DioRedakti
La Asembleoj de Dio estas la plej granda konfesio de la Pentekosta Kristanismo. Ĝi estis fondita en 1914 ĉe Hot Springs (Arkansas).
En 2004 ĝi havis dismonde 15 milionojn da anoj kaj 236 022 preĝejojn. Ĝia plej granda nacia branĉo estas la brazila asemblearo, kun 3,5-miliona kredantaro. En Usono ĝi havas 12 100 preĝejojn.
Fontoj KristanajRedakti
Pri la aŭtoroj de la evangelioj diversaj kristanaj fontoj, ankaŭ tiuj apokrifaj raportas. Unu, eble la plej antikva, por ĉiuj: Sankta Ireneo el Liono en sia Adversus Haereses (Kontraŭ la herezoj), skribite en la 2-a jarcento, kvankam koncize, tiel informis pri ili:
”Tiel Mateo verkis en la lingvo de Hebreoj la unuan evangelion, en epoko en kiu Petro kaj Paŭlo evangelizis Romon kaj tie fondis la Eklezion. Post la forigo de tiuj du, Marko, disĉiplo kaj interpretisto de Petro, registris kion Petro predikadis. Siaflanke Luko, kompanulo de Paŭlo, liveris en libro la evangelion kiun sia majstro predikadis. Poste Johano. disĉiplo de la Sinjoro, tiu kiu ekdormis sur lia brusto, ankaŭ mem publikigis evangelion kiam troviĝis el Efeso, en Azio.” Ĉi tio postulos radikalan internan transformon de mem-specifa konscio al tute nova konscio.
Tiu ĉi strangeco tamen povas esti klarigata. Fantazio reprenas spacon, kiun naskiĝinta scienco penis tiri al si.
PROTESTORedakti
Baniko firme premas la sendoklavon sur la komputilo: Jen, mi finfine faris! Mi sendis koleran proteston sur Fejsbuko, Tvitero, kaj Jutubo!
Kruko: Ĉu? Kion vi protestas?
Baniko: La daŭran sintrudadon de interreta teknologio en nian vivon!
Revised Common LectionaryRedakti
La Revised Common Lectionary (Reviziita Komuna Legaĵaro) estas legaĵaro aŭ perikoparo konsistanta el tekstoj el la Biblio intencitaj por uzado en protestantaj kristanaj Diservoj. Ĝi eldoniĝis en 1994, kiel revizio de la Komuna Legaĵaro de 1983, kaj origine de la katolika Ordo Lectionum Missae eldonita en 1969 surbaze de la liturgiaj reformoj de la 2-a Vatikana Ekumena Koncilio.
La Reviziita Komuna Legaĵaro estas produkto de kunlaborado inter la Nordamerika Konsultado pri Komunaj Tekstoj (CCT) ka la Internacia Anglalingva Liturgia Konsultado (ELLC). La partoprenantoj inkluzivis la katolikaj episkoparojn de Usono kaj Kanado, kaj reprezentantojn de diversaj protestantaj konfesiaj organizaĵoj. Ĝi poste adoptiĝis (aŭ adaptiĝis, kun modifoj lokaj) en anglalingvaj eklezioj ankaŭ ekster Nordameriko.
La Legaĵaro proponas kvar legaĵojn por ĉiu dimanĉo (kaj por iuj aliaj gravaj festotagoj de la eklezia kalendaro): po unu el la Malnova Testamento (inkluzive de Duakanonaj libroj), el la Psalmaro, el la Nova Testamento (ekster la evangelioj), kaj el la Evangelioj. Ĝi konsistas el trijara ciklo; la evangeliaj legaĵoj venas el Mateo en la unua jaro (A), el Marko en la dua jaro (B), kaj el Luko en la tria jaro (C). Ĉerpaĵojn el la evangelio de Johano oni uzas dum la Paska sezono kaj ankaŭ sporade dum aliaj liturgiaj sezonoj.
Jaro A komenciĝos je la unua dimanĉo de Advento en 2013, 2016, 2019 ktp.
Jaro B komenciĝos je la unua dimanĉo de Advento en 2014, 2017, 2020 ktp.
Jaro C komenciĝos je la unua dimanĉo de Advento en 2012, 2015, 2018 ktp.
IkonografioRedakti
Ofte la evangeliistoj estas reprezentataj per simboloj de la "tetramorfo" (kvar elementoj, ĉi-kaze bestoj), kiuj aperas en la profetaĵoj de profeto Ezekielo, poste reprenitaj en la Apokalipso de Johano:
- La aspekto de iliaj vizaĝoj estis kiel vizaĝo homa, kaj kiel vizaĝo leona sur la dekstra flanko de ĉiuj kvar, kiel vizaĝo bova sur la maldekstra flanko de ĉiuj kvar, kaj kiel vizaĝo agla ĉe ĉiuj kvar.(Ezekielo 1, 10)”
- ”Kaj la unua kreitaĵo similis leonon, kaj la dua kreitaĵo similis bovidon, kaj la tria kreitaĵo havis vizaĝon kvazaŭ homan, kaj la kvara kreitaĵo similis aglon flugantan. (Apokalipso 4, 7)”
Oni rimarku, ke en la libro de Ezekielo ĉiu vivanto havas kvar vizagojn, nome ĉiujn kvar formojn, malsame ol en la Apokalipso.
Surbaze de tiuj priskriboj kaj surbaze de la maniero per kiu unuopa Evangelio komencas sian rakonton, ili estas asociitaj al tiuj simboloj:
- Sankta Mateo estas bildigita kiel homo alohava (similigita al anĝelo: ĉiuj figuroj, fakte, estas alohava). La Evangelio laŭ Mateo estas tiu kiu pli ol la aliaj elstarigas la homecon de Kristo (la Filo de la Homo, kiel ofte li estas indikata). La teksto komenciĝas per la homa genealogia origino de Jesuo kaj, sekve, rakontas pri lia infanaĝo, substrekante do lian homan flankon.
- Sankta Marko estas reprezentata per alohava leono. En lia Evangelio estas precipe rimarkataj la reĝeco, la forto, la majesteco de Kristo: aparte la nombraj mirakloj akcentas la aspekton de la venkanto de la malbono. Krome, estas ĝuste tiu Evangelio kiu rakontas pri la voĉo de Johano la Baptisto kiu, en la dezerto, leviĝas simile al rorado de leono (de leono, ĝuste, antaŭanoncante la alvenon de Kristo. Oni vidu ankaŭ la «Vox clamantis in deserto» (voĉo krianta en la dezerto).
- Sankta Luko estas reprezentata per bovo alohava aŭ per bovido, simbolo de tenereco, mildeco kaj trankvilo, distingaj karakterizoj de tiu Evangelio pro la priskribita humaneco de Kristo rilate pekulojn kaj virinojn ktp.
- Sankta Johano estas simboligita per aglo. Lia Evangelio, fakte, ŝvebas en teologiaj vizioj, kaj do ĝi estas kiu havas la vidon plej penetran. Oportunas la aglo do kiu flugas pli alte ol ĉiuj estaĵoj kaj, unika inter ĉiuj, povas vidi la sunon sen blindiĝi, aŭ rigardo al la ĉielo kaj al la Absoluto, al Dio. La johana Evangelio, fakte, startas per vortoj forte ŝarĝitaj je transcendeco: "(1, 1) En la komenco estis la Vorto, kaj la Vorto estis kun Dio, kaj la Vorto estis Dio.”
Leono, simbolo de evangeliisto Marko
Anĝelo, simbolo de evangeliisto Mateo
Bovo/Bovido, simbolo de evangeliisto Luko
Aglo, simbolo de evangeliisto Johano
GazetojRedakti
En la evangelia, p r o t e s t a n t a ktp. movadoj la nomo de P. Hübner estas de la komenco ĝis hodiaŭ ligita kun la gazetaro. Li eldonis en 1906 aŭt. germ. bultenon Monatlicher Abendanzeiger, al kiu li donis en junio 1907 E-aldonon, kiu fariĝis en febr. 1908 E en la Servo de la Dia Regno kaj de jan. 1909 Dia Regno; ĝi ĉesis aŭg. 1914, estis en 1921-22 parto en Kristana Espero (Finnlando), denove memstara en 1923-24 kaj de julio 1932 ĝis hodiaŭ. Ĝi estis of. org. de la Kristana E-ista Ligo Int., kiu parte ankaŭ eldonis Informilo-n. La fama gazeto European Christian Endeavour akceptis apud la angla lingvo en majo 1908 ankaŭ E-n kaj nomiĝis Eŭropa Kristana Celado.
Protestantismo kaj katolikismoRedakti
Se homo kredas al la neeraripovo de la eklezio, tio preskaŭ sufiĉas por saviĝo. Alivorte dum luterano bezonas konon de la ĝusta doktrino por saviĝi, katoliko povas delegi tiun konon al la eklezio. Do luterano estas kvazaŭ homo, kiu debatas kun sia kuracisto pri la ĝusta kuracisto de sia malsano, dum katoliko lasas al la kuracisto decidi pri la kuraco.
La dio de la katolikoj postulis, ke la protestantoj lin adoru; la dio de la protestantoj anatemis la idolkulton de la katolikoj.
Longe antaŭ katolikoj, protestantoj tradukis la Biblion en vulgarajn lingvojn kaj legis ĝin en tiaj. Sen la ekzisto de Protestantismo, estus nekredeble ke ordinara civitano de Katolika nacio povus eĉ legi la Biblion. Dum protestantoj adoras Biblion kiel dion, katolikoj adoras la eklezion. Pia protestanto ne kuraĝas kritiki la sanktan Biblion, pia katoliko ne kuraĝas kritiki la sanktan eklezion.
La doktrino romkatolika estas pli raciisma kaj evoluema; laŭ ĝi la revo daŭras, kaj de temp' al tempo la Eklezio ricevas novajn informojn, kiujn la apostoloj ne havis.
Nu, Jesuo ja diris al Simon:
- Kaj mi diras al vi, ke vi estas Petro, kaj sur ĉi tiu roko mi konstruos mian eklezion; kaj pordegoj de Hades ne superfortos ĝin. Mi donos al vi la ŝlosilojn de la regno de la ĉielo; kaj kion ajn vi ligos sur la tero, tio estos ligita en la ĉielo; kaj kion ajn vi malligos sur la tero, tio estos malligita en la ĉielo. [Mat 16:18-19]
Malgraŭ sia obeado de Biblio kiel la sola religia aŭtoritato la luterisma doktrino devas ignori aŭ nebuligi tiun tekstopecon.
Katolikoj kaj protestantojRedakti
Laŭ la teologo Pierre Pastedechouan, la protestantoj ofte skandaliĝas pro la fakto ke dum multaj jarcentoj la papistoj "malpermesis" la rektan legadon de la Biblio. Sed oni povas iele pozitive interpreti tiun katolikan "malpermeson" kiel emon ne vidi la tekstojn fetiŝeme, male al la preskaŭ bibliomancio al kiu kondukis iu koncepto de la "libera ekzameno". Katolikismo instigis al la legado de la Biblio precize kiam (komenco de la 20a jarcento) ekhavebliĝis Biblioj kun longaj paĝpiedaj notoj bazitaj sur la evoluado de la scienca ekzegezo.
Protestantismo kaj UsonoRedakti
Kontraŭ-Usonismo ekzistas inter multaj junuloj, kaj ili rigardis la protestantismon kiel simbolon de Usono.
Usonanoj sendas misiistojn al multaj landoj, kie ili fariĝas surstrataj predikistoj, tre similaj al Atestantoj de Jehovo.
Dua Granda VekiĝoRedakti
La Dua Granda Vekiĝo estis vere Kristana religia reviviĝa movado en la komenco de la 19a jarcento en Usono, kiu esprimis Arminian teologion per kiu ĉiu persono povus esti savita tra reviviĝoj. Ĝi enskribis milionojn da novaj membroj, kaj estigis la formadon de vere novaj eklezioj. La Vekiĝo heroldis novan jarmilan epokon. La Dua Granda Vekiĝo stimulis la establon de veraj reformismaj movadoj destinitaj al kuraco de la malbonegoj de la socio antaŭ la Reveno de Jesuo Kristo.
Protestantismo kaj EsperantoRedakti
La strukturo de la prot. eklezio tute ne estas favora al enkonduko de helplingvo, ĉar internacia rilatoj preskaŭ ne ekzistas. Eĉ en la raciaj eklezioj mem estas tiel profunda malunueco, ke internacia organizo ŝajne ne estas ebla. Nur en la lastaj jaroj komerciĝis internacia movado, kiu ne nur celas la prot. sed ankaŭ aliajn ekleziojn: La Tutmoda Unio por internacia umikeco inter la eklezioj.
Pastro Ashley (Anglujo) en 1913 komercis korekti la Esperantistajn prot. ekleziulojn en speciala Ligo: „Katolika eklezio “ kaj li komercis eldoni revueton. Sed la agado baldaŭ finiĝis.
En Finnlando la luterana pastro H. Pätiälä, eldonis gazeton „La Kristana Espero“ en 1920. Li tro fervore propagandis E-n. Ankaŭ lia laboro devis ĉesi pro moko en la ekleziaj rondoj.
Protestantismo en OrientoRedakti
Multaj koreanoj malŝatas (aŭ malamas) protestantismon, ĉar ĝi misiis atake sen zorgo. Plimulto da Koreaj pastoroj instruas Usonon kiel la ekzemplo de Kristana ŝtato dum lastaj 50 jaroj. Kaj ili diras "Usono iĝis la plej forta ŝtato pro Kristisma kredo. Se ni (koreanoj) faros nian patrolandon Kristisma ŝtato, Suda Koreio iĝos fortan ŝtaton kiel Usono pro helpo de Dio".
Biblia kolegioRedakti
Biblia kolegio (kelkfoje nomita Biblia lernejo) estas protestanta kristana kolegio, kiu preparos studentojn por kristana ministerio kaj alkonduku ilin al teologia eduko, Biblio-studoj kaj praktika ministeria trejnado. Bibliaj kolegioj proponas ĉefe gradoj, sed povas ankaŭ proponi diplomo-gradojn kaj asociitajn grado-nivelojn, atestilojn aŭ diplomojn en specialigitaj areoj de kristana formado, kie bakalaŭrotitolo ne estas bezonata.
Bibliaj universitatoj troviĝas en la tuta mondo, sed ili estas plejparte trovitaj en Nordameriko. La Asocio de Bibliaj Kolegioj de la Suda Pacifiko deklaras ke pli ol duono de ĉiuj protestantaj misiistoj en la mondo estas diplomatoj de bibliaj universitatoj. En Nordameriko ekzistas pli ol 1.200 post-malĉefaj bibliaj institutoj. La Asocio por la Biblia Altlernejo deklaras, ke la Biblio-lernejoj produktas grandan procenton de evangeliaj misiistoj, kaj funkcias kiel primara trejnadcentro por gvidado en la loka preĝejo. En la jaro 1997, estis 400 bibliaj lernejoj, reprezentantaj 31.000 studentojn, en la Usono kaj Kanado. Laŭ la retejo de theology-degrees.com, ekzistis pli ol 300 bibliaj altlernejoj akredititaj en Usono en 2012. Estas ĉirkaŭ 200 post-malĉefaj bibliaj institucioj tra Nordameriko, kiuj estas asociitaj kun la Asocio por la Biblia Altlernejo. La Moody Biblia Instituto de Ĉikago, estis unu el la unuaj bibliaj institucioj establitaj.
DomeklezioRedakti
Ekzistas alia eklezio nomata domeklezio. La deziro ke ĉiuj membroj partumu en la vivo de la eklezio instigis tion. Tial, vidante ke la unuaj Kristanoj kunigis sin en domo, ili volas fari la samon. La simplecon de la ekleziorganizo, kaj la sparo de mono ankaŭ helpas rapidis la realigo de tiaj eklezioj ; La eklezio estas vidata kiel familio en kiu chiuj membroj devas kreski. La pastoro ne plu devas fari ĉion. Tial oni substrekas, ke oni povas fari erarojn, sed oni devas agnoski ilin, kaj pli bone fari la sekvantajn fojojn. La eklezio estas lernejo. Oni ne devas vidi sin nur la dimanĉon, sed ankaŭ la aliajn tagojn de la semajno. Kompreneble, la plej grava estu ke ĉiu havu rilaton kun Dio, kaj kun sia familio, oni ne devas tro postuli de la aliaj eklezianoj, sed kontaktoj devas esti eblaj. Estus bone se ĉiu helpas la aliulojn eĉ en aferoj kiujn ne relatas al la fido, se tio estas ebla. Ne ekzistas nur unu servo : la pastoro laboro sed ankaŭ la aliaj ekzistas kiel : apostolo, instruisto, evangelisto, kaj profeto (laŭ la diro de la biblo mem). Oni povas praktike servi aŭ subteni la aliajn Kristanojn. La tro granda severeco de kelkaj pastoroj estas tute rifuzata. Tia eklezio ne akceptas la hierakion. Ekzistas presbiteroj ankoraŭ nomataj episkopoj. Super tio persono ne ekzistas neniu estas estro super ili. Nur Jesuo estas nia estro super ĉiuj. Tia eklezio ne akceptas la dividon de la Kristanoj. Ekzistis nur unu eklezio unue kaj oni kunlaboru kun ĉiuj kiuj estas denove naskitaj. Oni substrekas la gravecon de la pureco en tiu eklezio. Fakte estas tre grava, ĉar ĉiu povas partumi do, facile malbona spirito povas influi la aliajn Kristanojn. Estu grave, ke ĉiuj pekoj estas forviŝitaj per la sango de Jesuo. Se vi volas pli da informo vidu sur Google : homechurch, Église de maison, huisgemeente, huiskerk. (Mi ne konas en la aliaj lingvoj). Ĉiu kiu povas traduki tion en alian lingvon skribu tion tie ĉi.
PedofilioRedakti
Inter 1979 kaj 1981, la lasta signifa antaŭeniro de la pedofilia aktivismo en la akcidenta mono okazis en 1981, kiam la Nederlanda Protestanta Fondaĵo por Respondeca Familia Disvolviĝo (Protestantse Stichting voor Verantwoorde Gezinsvorming, PSVG) distribuis en la elementaj lernejoj centmilojn da kopioj de iu ilustrita broŝhuro titolita Paedophilia. Ni tre bone akordiĝis en ĉiuj punktoj.
Vidu ankaŭRedakti
- Ablativo
- Adventismo
- Anabaptismo
- Antisemitismo
- Apartismo
- Asklepio
- Astronomio
- Atletismo
- Aŭtismo
- Aŭstralio
- Feko
- Bonapartismo
- Burokratismo
- Civitismo
- Desperanto
- Hundo
- Esperantismo
- Fundamentismo
- Gigantismo
- Hipatia
- Hipokriteco
- Idiotismo
- Indianio
- Intelekta propraĵo
- Jezuitoj
- Kanto
- Lolitismo
- Magnetismo
- Nepotismo
- Obstrukco
- Okultismo
- Paraŝutismo
- Patriotismo
- Prozelitismo
- Romantismo
- Sektismo
- Spiritismo